«Επέλαση» κουνουπιών στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Αττικής σε βαθμό πρωτόγνωρο για τα δεδομένα των τελευταίων ετών. Κύρια αιτία για το φαινόμενο αυτό η ιδιαίτερα υψηλή υγρασία σε συνδυασμό με τους σχετικά υψηλούς για την εποχή βαθμούς θερμοκρασίας που χαρακτηρίζουν την περιοχή μας.
Η «επέλαση των κουνουπιών» και οι συνακόλουθες παρενέργειες αποτελούν καθημερινό «μαρτύριο» για χιλιάδες οικογένειες οι οποίες επιστρατεύουν κάθε παραδοσιακό ή σύγχρονο μέσο για την προστασία τους, κυρίως τις νυχτερινές ώρες και ακόμη περισσότερο κατά τη διάρκεια του ύπνου.
Το πρόβλημα έχει πάρει διαστάσεις και δεν είναι τυχαίο ότι αποτελεί μέρος των καθημερινών συζητήσεων στις κάθε μορφής συνάξεις με ανταλλαγή «εμπειριών» αλλά και αλληλουπόδειξης ευρηματικών-νεοφανών τρόπων για την εξολόθρευση των ανεπιθύμητων «διαβιβαστών» όπως αποκαλούνται στην ιατρική γλώσσα τα κουνούπια.
Η …. κουνουπο-πλημμυρίδα που χαρακτηρίζει την περιοχή μας έχει αναδείξει και ένα ακόμη πρόβλημα, προφανώς το σοβαρότερο, δεδομένου ότι αφορά τη δημόσια υγεία και συγκεκριμένα την εμφάνιση συμπτωμάτων ελονοσίας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας (Ε.ΚΕ.Α) που εκδόθηκαν με ημερομηνία 1 Οκτωβρίου 2012, το Συντονιστικό Κέντρο Αιμοεπαγρύπνησης (ΣΚΑΕ), καθώς και η «Ομάδας Εργασίας για τον καθορισμό των επηρεαζόμενων περιοχών από τα νοσήματα που μεταδίδονται με διαβιβαστές», ανακοίνωσαν «την εφαρμογή μέτρων ασφαλείας του αίματος καθώς και της αιμοεπαγρύπνησης που ισχύουν για τις περιοχές εκείνες στις οποίες γνωστοποιούνται κρούσματα ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης….»
Έτσι, με απόφαση της εν λόγω Ομάδας Εργασίας, επηρεαζόμενες περιοχές από την ελονοσία χαρακτηρίζονται οι περιοχές που βρίσκονται σε ακτίνα 10 χιλιομέτρων από τον τόπο πιθανής μόλυνσης των εργαστηριακά επιβεβαιωμένων κρουσμάτων ελονοσίας με ενδείξεις εγχώριας μετάδοσης, εφόσον δεν παρεμβάλλονται σημαντικά γεωφυσικά εμπόδια.
Σύμφωνα με την Ομάδα Εργασίας και τα επιδημιολογικά δεδομένα του Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (ΚΕ.ΕΛ.Π.ΝΟ.)
«μέχρι και την 1 Οκτωβρίου 2012 στις επηρεαζόμενες από την ελονοσία περιοχές στη χώρα μας είναι όλοι οι Δήμοι της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής, εκτός των Δήμων Παλλήνης, Αχαρνών και Διονύσου.»
Στην ίδια ανακοίνωση, αναφέρεται ότι «καμία περιοχή της Ελλάδας δεν χαρακτηρίζεται ενδημική για την ελονοσία» πλην όμως και για λόγους πρόληψης, εφαρμόζονται ειδικά μέτρα για όλες τις Υπηρεσίες Αιμοδοσίας.
Συγκεκριμένα:
- Αποκλεισμός από την αιμοδοσία επισκεπτών από τις επηρεαζόμενες περιοχές, στην προκειμένη περίπτωση από όλη την ανατολική Αττική, εξαιρουμένων των Δήμων Παλλήνης, Αχαρνών και Διονύσου για διάστημα 6 μηνών μετά την επιστροφή τους. Η επίσκεψη θα πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον μία διανυκτέρευση, συμπεριλαμβανόμενης της παραμονής στην επηρεαζόμενη περιοχή από τις πρώτες βραδινές έως τις πρώτες πρωινές ώρες. Ο επισκέπτης μπορεί να γίνει αποδεκτός για αιμοδοσία νωρίτερα, εάν τα αποτελέσματα ανοσολογικής (IFAT, ELISA) ή γονιδιακής μοριακής δοκιμασίας (PCR) είναι αρνητικά για ελονοσία.
Σημειώνεται ότι στην πρόσφατη αιμοδοσία του Δήμου Παλλήνης –πριν μία εβδομάδα- τα στελέχη της κινητής μονάδας του Εθνικού Κέντρου Αιμοδοσίας απέκλεισαν εθελοντές-αιμοδότες που προέρχονταν από τις περιοχές Ντραφίου Πικερμίου και Ραφήνας.
Επισημαίνεται, τέλος, ότι με βάση τις προδιαγραφές του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (WHO) η χώρα μας εντάσσεται στις χώρες που η Ελονοσία έχει ήδη επανεγκατασταθεί και απαιτούνται πλέον 3 συνεχόμενα έτη τεκμηριωμένης απουσίας της νόσου για να βγει από το καθεστώς αυτό. Η τεκμηρίωση της απουσίας της νόσου περιλαμβάνει σύμφωνα με τον WHO συγκεκριμένα μέτρα και βήματα σε τοπικό και εθνικό επίπεδο.
Το ζήτημα της καταπολέμησης των κουνουπιών
H καταπολέμηση κουνουπιών αλλά και ο έλεγχος των ασθενειών που μεταδίδονται από αυτά, πρέπει σε κάθε περίπτωση να στηριχθεί άμεσα σε κεντρικό σχεδιασμό, μέσα από έλεγχο και δράσεις που να διασφαλίζουν την ελαχιστοποίηση των πιθανοτήτων μετάδοσης μολυσματικής νόσου. Οι δράσεις αυτές πρέπει άμεσα και να οδηγήσουν στην οργάνωση, εκτέλεση και παρακολούθηση έργων καταπολέμησης των κουνουπιών, υπό την προϋπόθεση να είναι προσανατολισμένα πρωτογενώς πλέον στην προστασία της Δημόσιας Υγείας και δευτερογενώς στην μείωση της όχλησης συμπεριλαμβάνοντας τη συστηματική καταγραφή, αξιολόγηση και αξιοποίηση επιδημιολογικών δεδομένων.
Σε κάθε περίπτωση το μεγάλο πρόβλημα είναι πως υπάρχουν στην αγορά προϊόντα που χρησιμοποιούνται άλλα δεν είναι αποτελεσματικά, δεν λύνουν το πρόβλημα στον επιθυμητό βαθμό.
Απαιτούνται άμεσες δράσεις
- Α. Δράσεις πρόληψης (επιδημιολογική παρακολούθηση, ενημέρωση)
- Β. Δράσεις καταπολέμησης των κουνουπιών φορέων της νόσου και ελαχιστοποίησης την όχλησης, τόσο από εδάφους, όσο και από αέρος. Η καταπολέμηση πραγματοποιείται κατά κύριο λόγο με προνυμφοκτονία, δηλαδή ψεκάζοντας για τα έντομα αυτά όσο διάστημα βρίσκονται στο στάδιο της προνύμφης μέσα στα στάσιμα νερά, όπου τα κουνούπια αναπαράγονται.
Φυσική προστασία από τσιμπήματα κουνουπιών
Ενδεικτικά μέτρα προστασίας στο σπίτι:
- Τα κουνούπια γεννούν τα αυγά τους στην επιφάνεια του νερού που λιμνάζει. Τα πρώτα δύο στάδιά τους της ζωής ενός κουνουπιού εξαρτώνται από το νερό, χωρίς αυτό δεν μπορούν να αναπαραγάγουν. Επομένως το πρώτο βήμα για τον έλεγχο των κουνουπιών είναι να μην υπάρχει στο χώρο μας στάσιμο νερό. Αλλάζεται τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα το νερό των κατοικίδιων ζώων σας και φροντίστε να μην μένει πουθενά νερό όταν ποτίζεται.
- Τα αρώματα που μυρίζουν «γλυκά» όπως τα σπρέι μαλλιών,κ.ά., προσελκύουν τα κουνούπια. Είναι καλύτερο να αποφεύγετε να φοράτε αρώματα όσο βρίσκεστε στο σπίτι.
- Τα κουνούπια, μας «εντοπίζουν» από το διοξείδιο του άνθρακα της αναπνοής μας μέχρι και 20 μέτρα απόσταση. Αποφύγετε εργασίες οι οποίες κάνουν βαρύτερη την αναπνοή σας, επειδή γίνεστε μεγαλύτερος στόχος.
Φυσικές απωθητικές ουσίες για τα κουνούπια:
Πολλά φυτά όπως το σκόρδο, η κανέλα, το γεράνι, ο ευκάλυπτος, ο κέδρος, ο βασιλικός, το δεντρολίβανο, τα γαρίφαλα, η μέντα, η σιτρονέλλα, το μελισσόχορτο, τα κρεμμύδια, το θυμάρι, η καλεντούλα (marigold) και η καλαμίνθη (catnip-catmint) απωθούν τα κουνούπια.
(Το άρθρο που διαβάσατε είναι μέρος σχετικού ρεπορτάζ που δημοσιεύεται στον ΝΕΟΛΟΓΟ που κυκλοφορεί την επόμενη εβδομάδα.)
