Σε μια περίοδο έντονης πολιτικής αβεβαιότητας και προεκλογικής εσωστρέφειας, το Υπουργείο Εργασίας επιχειρεί να ανακτήσει το χαμένο έδαφος με την παρουσίαση του νομοσχεδίου για το ασφαλιστικό με έξι στοχευμένες παρεμβάσεις.
Το προτεινόμενο πλαίσιο, ενώ παρουσιάζεται ως τεχνοκρατική μεταρρύθμιση, εμπεριέχει σημαντικές πολίτικες στοχεύσεις, ειδικά ως προς τις ηλικιακές ομάδες 60+ που παραδοσιακά διαμορφώνουν εκλογικά αποτελέσματα.
- Η προσωπική διαφορά στον φακό της κοινωνικής δικαιοσύνης
Η προσωπική διαφορά, εάν κατασκεύασμα των μνημονιακών χρονών, λειτουργούσε ως αντικλείδι στις αυξήσεις. Με τη σταδιακή απογείωση έως 300€, το Υπουργείο προσδοκά σε ανακούφιση 100.000 συνταξιούχων και μερική βελτίωση για άλλους 450.000. Η χρονική επιλογή εφαρμογής – 2026 – γεννά πολιτικά ερωτήματα: πρόκειται για ουσιαστική μεταρρύθμιση ή για στοχευμένο εκλογικό σχεδιασμό;
- Ψηφιοποίηση του εργόσημου: Μεταξύ διαφάνειας και ελέγχου
Η καθιέρωση πλατφόρμας για την πληρωμή και δήλωση εργόσημου, σε διασύνδεση με την ΑΑΔΕ, κινείται στη λογική του “ψηφιακού κράτους”. Όμως η επιβολή πλαφόν και η καταγραφή κάθε κίνησης προκαλεί αντιδράσεις στους κλάδους που βασίζονται σε περιστασιακή εργασία, όπως οικιακές βοηθοί και αγροτικοί εργάτες. Είναι μεταρρύθμιση ή σφίξιμο της βίδας;
- Νέα φόρμουλα αυξήσεων: Το τέλος της πληθωριστικής συσχέτισης
Η αντικατάσταση του πληθωρισμού από τον μέσο ορό αύξησης μισθών ως βάση υπολογισμού συντάξεων, παρουσιάζεται ως πιο δίκαιη λύση. Σε περιόδους ανάπτυξης, θεωρητικά ευνοεί τους νέους συνταξιούχους. Όμως δεν είναι σαφές ποιος και πως θα υπολογίζει τον «δείκτη αύξησης», γεγονός που μπορεί να γεννήσει πολίτικες ενστάσεις και προσφυγές.
- Συντάξεις χηρείας: Πλήρης εφαρμογή της περικοπής
Η εξίσωση Δημόσιου και ιδιωτικού τομέα ως προς τη μείωση της σύνταξης στο 35% αν ο επιζών λαμβάνει άλλη σύνταξη ή εργάζεται, επιφέρει αρνητικές επιπτώσεις σε 80.000 δικαιούχους. Το ζήτημα είναι ευαίσθητο, διότι αφορά χήρες και χήρους με χαμηλά εισοδήματα, ενώ μέχρι σήμερα υπήρχε σιωπηρή ανοχή στο ιδιωτικό.
- Ομογενοποίηση παροχών: Ισονομία ή ισοπέδωση;
Εάν ενιαίο καθεστώς για όλες τις παροχές σε χρήμα του ΕΦΚΑ (κηδείες, μητρότητα, ασθένεια) θα σημαίνει εξίσωση προς τα κάτω για τα “ευγενή” ταμεία. Η κίνηση εκφράζει την πάγια λογική της ισονομίας, αλλά και τη βούληση για περαιτέρω εξορθολογισμό δαπανών. Αντιδρούν ωστόσο οι πρώην ασφαλισμένοι ΔΕΚΟ και τραπεζών.
- Πλασματικά έτη και στις επικουρικές: Παράθυρο συνταξιοδότησης
Η επέκταση της δυνατότητας εξαγοράς πλασματικών ετών και στις επικουρικές ανοίγει τον δρόμο για συνταξιοδότηση επαγγελματιών που δεν συμπλήρωναν τα 15 χρονιά. Το κόστος εξαγοράς υπολογίζεται με βάση το 6% εισφοράς, αλλά η ρύθμιση λειτουργεί και ως παρακίνηση συμμέτοχης σε νόμιμη ασφάλιση.
Συμπερασματικά:
Το ασφαλιστικό παραμένει η μόνιμη πληγή του πολιτικού μας συστήματος. Οι εξαγγελίες Μηταράκη δείχνουν ότι η κυβέρνηση επενδύει στην κοινωνική ανακούφιση ως πολιτική άμυνα. Όμως το ερώτημα παραμένει: αλλάζει το σύστημα ή απλώς μετατίθεται η έκρηξη του;
