Απαντήσεις σε ερωτήματα που της τέθηκαν σχετικά με τον ρόλο και τις ενέργειές της κατά την εθνική τραγωδία στην Ανατολική Αττική, στις 23 Ιουλίου 2018, δίνει η Ρένα Δούρου στο σημείωμα με τις εξηγήσεις που κατέθεσε στον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών.Σε αυτό σημειώνει ότι οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν έχουν αρμοδιότητες κατάσβεσης πυρκαγιών, γιατί σύμφωνα με το νόμο, η μόνη τους αρμοδιότητα είναι η παροχή μηχανημάτων και υδροφόρων, αν και εφόσον ζητηθούν από την Πυροσβεστική.
Υποστηρίζει ότι η Περιφέρεια Αττικής δεν μπορούσε να προχωρήσει σε οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών καθώς δεν έλαβε ποτέ την απαραίτητη σχετική εισήγηση από την Πυροσβεστική. Η εισήγηση αυτή θα έπρεπε, όπως ρητά ορίζει το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, εγκαίρως και επακριβώς να καθορίζει ασφαλή δρόμο και ασφαλή τόπο της δράσης και να δοθεί στον δήμαρχο, αν αφορούσε έναν δήμο, ή την Περιφέρεια, αν αφορούσε πάνω από δύο δήμους. Κάτι τέτοιο δεν έγινε ποτέ.
Η περιφερειάρχης Αττικής στο αναλυτικό σημείωμά της προς τον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών τονίζει ότι οι Περιφέρειες δεν έχουν αρμοδιότητα στην κατάσβεση των πυρκαγιών καθώς αυτή ανήκει αποκλειστικά στην Πυροσβεστική. Οι Περιφέρειες παρέχουν ό,τι τους ζητηθεί (π.χ. υδροφόρες, μηχανήματα έργου κ.α.) από την Πυροσβεστική.
«Η Αυτοδιοίκηση δεν σβήνει τις πυρκαγιές
Κατόπιν, η κ. Δούρου περιγράφει τις προληπτικές ενέργειες στις οποίες είχε έγκαιρα προχωρήσει η Περιφέρεια Αττικής (ασκήσεις, καθαρισμούς, αποψιλώσεις κ.ά.) για τη μείωση του κινδύνου δασικών πυρκαγιών.
Ειδικότερα για το σοβαρό θέμα του καθαρισμού της Λεωφόρου Μαραθώνος, η περιφερειάρχης Αττικής επισημαίνει, μεταξύ άλλων, ότι «σύμφωνα και με το υπ’ αριθμ. ΤΕ 163475/4302/30.8.2018 έγγραφο της Διεύθυνσης Τεχνικών Έργων της ΠΕ Ανατολικής Αττικής της Περιφέρειας Αττικής προς τον Προϊστάμενο Εισαγγελίας Πρωτοδικών (εντός της δικογραφίας) «πραγματοποιήθηκαν και ολοκληρώθηκαν έργα αποψίλωσης και καθαρισμού της Λεωφόρου Μαραθώνος για την αντιπυρική περίοδο 2018». Πέραν των ως άνω συμβάσεων γίνονται τακτικοί καθαρισμοί στη Λεωφόρο Μαραθώνος με ίδια μέσα της ΠΕ Ανατολικής Αττικής».
«Δράσεις αυξημένης ετοιμότητας πριν από την εκδήλωση της πυρκαγιάς»
«Την 22.7.2018, κατόπιν παραλαβής του Χάρτη Επικινδυνότητας με δείκτη 4 (πολύ υψηλός κίνδυνος για όλη την Αττική) εκδοθέντος από τη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας, η Αυτοτελής Διεύθυνση Πολιτικής Προστασίας της Περιφέρειας ενημέρωσε άμεσα, μέσω αποστολής μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και μηνυμάτων κινητής τηλεφωνίας (συνολικά άνω των 500 e-mails και άνω των 500 sms), τους αρμόδιους αντιπεριφερειάρχες, τις διάφορες υπηρεσίες της Περιφέρειας καθώς και τους υπεύθυνους πολιτικής προστασίας όλων των δήμων της Αττικής για τον πολύ υψηλό κίνδυνο εκδήλωσης πυρκαγιάς την επομένη, 23.7.2018», αναφέρει η περιφερειάρχης Ρένα Δούρου.
«Το ΣΟΠΠ δεν είναι συντονιστικό όργανο επιχείρησης κατάσβεσης»
Η περιφερειάρχης Αττικής αναφέρεται στην «σύγκληση των Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (ΣΟΠΠ) των περιφερειακών Ενοτήτων, με εντολή των Περιφερειαρχών και ευθύνη των Αντιπεριφερειαρχών, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην παρ. 4.2.3. περί προπαρασκευαστικής σύγκλησης Συντονιστικών Οργάνων Πολιτικής Προστασίας (στο εξής ΣΟΠΠ) Περιφερειακών Ενοτήτων για την ετοιμότητα αντιμετώπισης κινδύνων από την εκδήλωση δασικών πυρκαγιών».
Αναφερόμενη συγκεκριμένα στη σύγκληση αυτού του μη επιχειρησιακού οργάνου, η περιφερειάρχης Αττικής κα Δούρου σημειώνει ότι «Σε καμία περίπτωση ο συντονιστικός ρόλος των Σ.Ο.Π.Π. δεν συνδέεται με την υποβολή μέτρων ή σχεδίων προς ψήφιση από τα μέλη του Σ.Ο.Π.Π., καθώς κάθε φορέας που συμμετέχει στο Σ.Ο.Π.Π. είναι αποκλειστικά υπεύθυνος για την υλοποίηση των δράσεων αρμοδιότητάς του».
«Η Περιφέρεια Αττικής ουδέποτε έλαβε εισήγηση για οργανωμένη προληπτική απομάκρυνση πολιτών»
Αναφερόμενη, τέλος, στις ενέργειές της στις 23 Ιουλίου 2018, μετά την εκδήλωση της πυρκαγιάς στην ανατολική Αττική (κι ενώ ήταν σε εξέλιξη η μεγάλη πυρκαγιά στην Κινέτα στη Δυτική Αττική), η περιφερειάρχης Δούρου απαντά στο κρίσιμο ερώτημα περί «οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών», υπογραμμίζοντας ότι «δεν υπήρχε δυνατότητα για λήψη σχετικής αποφάσεως, διότι δεν υπήρξε σχετική εισήγηση από την Πυροσβεστική Υπηρεσία, ούτε άλλωστε, εξ όσων αντιλαμβάνομαι, έγινε αντιληπτή από την ίδια την Πυροσβεστική εγκαίρως η κατεύθυνση της πυρκαγιάς».
«Σε κάθε περίπτωση, η σχετική εισήγηση θα έπρεπε να γίνει σε χρόνο που θα επέτρεπε την υλοποίηση της δράσης ως προληπτικού μέτρου. Θα πρέπει να γίνει σαφές ότι οργανωμένα προληπτικά μέτρα δεν μπορούν να ληφθούν εν είδει αντιδράσεων σε καταστάσεις ανάγκης (παρών και άλλως αναπότρεπτος κίνδυνος). Τέτοια αντίδραση είναι δυνατή μόνον ως απεγκλωβισμός ή διάσωση και συνιστά τον κεντρικό πυρήνα του έργου της Πυροσβεστικής», τονίζει η κ. Δούρου.
Η ίδια αναλυτικά ξεκαθαρίζει ότι την ευθύνη για την εισήγηση για το μέτρο της οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης πολιτών έχει το Πυροσβεστικό σώμα.
«Κατά τον χρόνο που ενημερώθηκε η Περιφέρεια για την κατεύθυνση της πυρκαγιάς προς Nέο Βουτζά – Μάτι, είχε ήδη παρέλθει προ πολλού ο κρίσιμος χρόνος για την υλοποίηση οργανωμένης προληπτικής απομάκρυνσης», αναφέρει χαρακτηριστικά στο Σημείωμά της προς τον Εισαγγελέα Πλημμελειοδικών Αθηνών, η κ. Δούρου.
Η ίδια προς επίρρωση των ισχυρισμών της παραθέτει την κατάθεση του Υποστράτηγου Πυροσβεστικής Ράμφου: «Από τη μικρή επιφάνεια της περιοχής και η πύκνωση του πολεοδομικού ιστού που υπάρχει στο σημείο με τον συνδυασμό του δάσους δημιουργούσε μια κατάσταση από την οποία για να διαφύγει κόσμος με ασφάλεια, αυτό θα έπρεπε να είχε γίνει πολύ νωρίς. Οποιαδήποτε προσπάθεια αργότερα θα μπορούσε να αποβεί ακόμα και μοιραία για την απομάκρυνση του κόσμου με λεωφορεία».