Σε μια συνηθισμένη ημέρα, ελέγχουμε το κινητό τηλέφωνό μας 47 φορές και σχεδόν 90 φορές εάν είμαστε ηλικίας μεταξύ 18 και 24 ετών. Ο εθισμός αυτός ίσως να προσφέρει μια εξήγηση γιατί δυσκολευόμαστε τόσο πολύ να διαχειρισθούμε πληροφορίες και να σχηματίσουμε μνήμες από αυτές. «Ολα είναι διαθέσιμα μέσω μιας έρευνας Google. Τι κίνητρο μπορεί λοιπόν να έχει κανείς για να αποθηκεύει άχρηστες πληροφορίες;» λέει ο Τζόζεφ Λεντού, επικεφαλής του Κέντρου Εγκεφάλου του Πανεπιστημίου της Νέας Υόρκης.
Ο κ. Λεντού, οι έρευνες του οποίου εστιάζουν στη διαδικασία σχηματισμού της μνήμης, λέει ότι οι ανθρώπινες μνήμες χωρίζονται σε δύο κατηγορίες: ρητές και υπονοούμενες. Οι ρητές μνήμες δημιουργούνται χάρη σε συνειδητές εμπειρίες, ενώ οι υπονοούμενες σχηματίζονται όταν παλαιότερες μνήμες μας επηρεάζουν, συχνά χωρίς να το συνειδητοποιούμε.
Ο κ. Λεντού πιστεύει ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος έχει όρια στον όγκο πληροφοριών που μπορεί να διαχειρισθεί, αν και τα όρια αυτά μπορεί να επεκταθούν, χάρη σε ασκήσεις.
Συχνή επανάληψη
Οσο απλό και εάν ακούγεται, ο Λεντού εξηγεί ότι η επανάληψη είναι όντως «μήτηρ μαθήσεως», καθώς αυτή μπορεί να μεταμορφώσει βραχυπρόθεσμες μνήμες σε μακροπρόθεσμες.
Αντιθέτως, η εντατική μελέτη –όπως αυτή των φοιτητών στα πανεπιστήμια– δεν είναι εξίσου αποτελεσματική. «Οταν επαναλαμβάνεις συχνά όσα έμαθες, αυτά παραμένουν στη μνήμη. Η επανάληψη πρέπει να γίνεται σε διάστημα μερικών ημερών και όχι ωρών», λέει ο Ρόμπερτ Μπιορκ του UCLA.
Η μνήμη και η προσοχή συμβαδίζουν. Πολλές μελέτες έδειξαν ότι τα συχνά διαλείμματα και η αποσπασματική μελέτη οδηγούν σε άγχος και μειώνουν την ικανότητα για προσοχή. Σταματήστε έτσι να περιηγείστε στο Διαδίκτυο και ασχοληθείτε με το αντικείμενό σας.
Μελέτες του Πανεπιστημίου Χάρβαρντ έδειξαν ότι η τοποθέτηση υπενθυμίσεων (σε αυτοκόλλητα χαρτιά πάνω στο γραφείο μας) για όσα έχει κάποιος να κάνει βοηθά στη διατήρηση της βραχυπρόθεσμης μνήμης.
Παρότι η σύγχρονη ζωή και τα αδιάκοπα ερεθίσματά της δεν εγγυώνται ότι θα παραμείνει κάποιος συνεπής στις υποχρεώσεις του, ο συνδυασμός των παραπάνω μεθόδων μπορεί να αποδειχθεί σωτήριος για τη διατήρηση της μνήμης.
«Πολλοί εμφανίζουν υπερβολική αυτοπεποίθηση για την ικανότητά τους να διαχειρίζονται τα ενοχλητικά ερεθίσματα. Οι περίπλοκες δραστηριότητες, που απαιτούν από εμάς να κάνουμε δύο πράγματα ταυτόχρονα, ευνοούν μεν την όξυνση της μνήμης μας, προκαλούν όμως κινδύνους για την ποιότητα της εργασίας μας.
ADAM POPESCU / THE NEW YORK TIMES
