Πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 29 Μαΐου 2021, με εξαιρετική επιτυχία, η ημερίδα του Διοικητικού Επιμελητηρίου για τις αρμοδιότητες του κράτους και την κατανομή τους μεταξύ των διαφόρων φορέων-οργάνων του.
Στόχοι της ημερίδας ήταν: α) να ανοίξει με όρους σοβαρότητας και τεκμηρίωσης η σχετική συζήτηση και β) να φωτιστούν όλες οι πτυχές του ζητήματος, ώστε να καταδειχθεί πλήρως η σπουδαιότητά του.
Οι στόχοι επιτεύχθηκαν στον βαθμό που οι ομιλίες των 14 εισηγητών (5 πανεπιστημιακών δασκάλων, 6 εμπειρογνωμόνων Δημόσιας Διοίκησης και 3 ανθρώπων του πεδίου, ενός περιφερειάρχη, ενός δημάρχου και ενός συντονιστή ΑπΔ) και τα σχόλια των 4 συντονιστών, συμπλήρωναν η μία την άλλη, καλύπτοντας τις βασικές πτυχές του ζητήματος και θέτοντας τη συζήτηση σε στέρεες βάσεις.
Μετά τους σύντομους χαιρετισμούς εκπροσώπων των κομμάτων (Κώστας Ζαχαριάδης από ΣΥΡΙΖΑ και Ευαγγελία Λιακούλη από ΚΙΝΑΛ), της ΕΝΠΕ (Γιώργος Πατούλης, Περιφερειάρχης Αττικής) και της ΚΕΔΕ (Λάζαρος Κυρίζογλου, Δήμαρχος Αμπελοκήπων-Μενεμένης), απ’ όπου ατυχώς απουσίασε η κυβέρνηση μην ορίζοντας εκπρόσωπο (…), ακολούθησαν τέσσερις ενότητες συστηματικής εξέτασης του ζητήματος.
Στην Α’ ενότητα (υπό τον συντονισμό του καθηγητή Κώστα Χρυσόγονου)
Ο κ. Ξενοφών Κοντιάδης
Ο καθηγητής Ξενοφών Κοντιάδης παρουσίασε τα βασικά σημεία που προτείνει η Επιτροπή που είχε εργαστεί υπό την προεδρεία του (επιλογή λειτουργικού κριτηρίου για την κατανομή, αναζήτηση σαφούς διάκρισης αρμοδιοτήτων σε επιτελικές και άλλες, εστίαση στον τρόπο μεταβίβασης ενοτήτων λειτουργιών, εξέταση εκχώρησης αρμοδιοτήτων πρωτοβάθμιας Υγείας και Παιδείας, σύσταση στο ΑΣΕΠ ειδικού μηχανισμού παρακολούθησης).
Ο κ. Απόστολος Παπατόλιας
Ο συνταγματολόγος και Σύμβουλος του ΑΣΕΠ Απόστολος Παπατόλιας παρουσίασε τις διάφορες εκδοχές των «επιτελικών αρμοδιοτήτων» του επιτελικού κράτους, ανέδειξε τη σημασία του προσδιορισμού τους ως προϋπόθεσης για την κατανομή τους στα διαφορετικά επίπεδα, ενώ αναφέρθηκε στο μείζον αυτό έλλειμμα του πρόσφατου νόμου περί “επιτελικού κράτους”.
Ο κ. Παύλος Ελευθεριάδης
Ο καθηγητής της Οξφόρδης Παύλος Ελευθεριάδης, αφού αμφισβήτησε την πεποίθηση περί προβληματικής απόδοσης της ελληνικής Δημόσιας Διοίκησης, με συγκριτικά δεδομένα από τη Βρετανία, ανέδειξε τη σημασία της εγγραφής της μεταρρύθμισης εντός του αξιακού πλαισίου που συνθέτει το “ακέραιο κράτος”, έτσι ώστε η μεταβίβαση αρμοδιοτήτων να μην μεταφέρει απλά τη λειτουργία του πελατειακού κράτους από το κέντρο στην περιφέρεια. Συγχρόνως, αναφέρθηκε στην παθογένεια της «παραδιοίκησης» των μετακλητών συμβούλων, τονίζοντας ότι η Ελλάδα κέρδισε το «παγκόσμιο ρεκόρ» μετακλητών το 2021!
Ο κ. Σταύρος Αρναουτάκης
Ο Περιφερειάρχης Κρήτης Σταύρος Αρναουτάκης τόνισε στην κατεύθυνση της απαραίτητης Αποκέντρωσης, τη σημασία που καταλαμβάνει η ανάθεση σημαντικών αποφασιστικών αρμοδιοτήτων σε επίπεδο περιφέρειας, έτσι ώστε αυτές να μπορέσουν να προωθήσουν αποφασιστικά τη συνολική ανάπτυξη, αξιοποιώντας τα συγκριτικά πλεονεκτήματα που έχει κάθε μία.
Στην B’ ενότητα (υπό τον συντονισμό του καθηγητή Θόδωρου Φορτσάκη)
Ο κ. Κώστας Παπαδημητρίου
Ο πρόεδρος του ΔΕΕ Κώστας Παπαδημητρίου παρουσίασε ένα συνεκτικό σχέδιο κατανομής των αρμοδιοτήτων μεταξύ υπουργείων, περιφερειών και δήμων, με αξιοποίηση του λειτουργικού κριτηρίου. Επιπλέον, ανέδειξε σύγχρονες κινήσεις-ενέργειες υπουργείων που ενισχύουν αυτήν την πορεία.
Ο κ. Θόδωρος Τσέκος
Ο καθηγητής Θόδωρος Τσέκος επεσήμανε ότι η ορθολογική κατανομή αρμοδιοτήτων αποτελεί αναγκαία αλλά όχι ικανή συνθήκη διασφάλισης της αποτελεσματικότητας και της αποδοτικότητας κατά την άσκηση δημοσίων πολιτικών. Πρέπει να συμπληρώνεται με κατάλληλο σχεδιασμό των διαδικασιών και ιδίως αυτών του προγραμματισμού, του ελέγχου και της αξιολόγησης προκειμένου οι αποφάσεις και οι ενέργειες των εμπλεκομένων στην άσκηση των πολιτικών, να συνδέονται με στρατηγικές προτεραιότητες και μετρήσιμη στοχοθεσία.
Ο κ. Γιάννης Σάββας
Ο Συντονιστής της Αποκεντρωμένηςς Διοίκησης Μακεδονίας-Θράκης Γιάννης Σάββας κατέδειξε το έργο που πραγματοποιούν οι Αποκεντρωμένες κρατικές υπηρεσίες παρά την έντονη αμφισβήτηση που υφίστανται και υπεραμύνθηκε τόσο της θεσμικής τους κατοχύρωσης όσο και της διοικητικής τους χρησιμότητας.
Ο κ. Παναγιώτης Καρκατσούλης
Ο εμπειρογνώμονας Δημόσιας Διοίκησης Παναγιώτης Καρκατσούλης παρουσίασε ερευνητικά ευρήματα που δείχνουν τη σχέση των αρμοδιοτήτων με λειτουργίες του δημόσιου μάνατζμεντ. Ανέδειξε το ότι η συγκέντρωση και κατανομή των υφιστάμενων αρμοδιοτήτων σε «επιτελικές», «υποστηρικτικές», «ελεγκτικές» και «παροχικές» αποκαλύπτει τις αδυναμίες της στρατηγικής πλευράς της κεντρικής διοίκησης, ενώ μόνον 48% των αρμοδιοτήτων είναι επιτελικές και πολλές εξ αυτών δεν αντιστοιχούν σε πραγματικές διοικητικές λειτουργίες. Πρότεινε την άμεση αποκάθαρση των υφιστάμενων αρμοδιοτήτων, τη μεταφορά των εκτελεστικών και παροχικών σε άλλα επίπεδα διοίκησης και την αντιστοίχηση των υπολοίπων με πεδία πολιτικής”.
Στην Γ’ ενότητα (υπό τον συντονισμό του εμπειρογνώμονα
Τοπικής Αυτοδιοίκησης Πάνου Μαΐστρου)
Η κ. Έφη Στεφοπούλου
Η εμπειρογνώμων Δημόσιας Διοίκησης Έφη Στεφοπούλου, ανέδειξε τη διάσταση του ψηφιακού μετασχηματισμού του κράτους και πως η θεσμική μεταρρύθμιση απαιτείται να συνοδεύεται από ανάλογες ψηφιακές λειτουργίες, οι οποίες και τη διευκολύνουν αλλά και ενισχύουν την αποτελεσματικότητά της, δημιουργώντας την τόσο απαραίτητη και με οικονομική βαρύτητα, εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος.
Ο κ. Απόστολος Καλογιάννης
Ο Δήμαρχος Λαρισαίων Απόστολος Καλογιάννης, αφού κατέδειξε το έλλειμα χρηματοδότησης της Α’ βάθμιας Αυτοδιοίκησης (“1,9 δις αντί 6”), έθεσε τους ρεαλιστικούς όρους μιας ανακατανομής αρμοδιοτήτων και επισήμανε τη διαφορετική διοικητική ικανότητα κάθε δήμου να αναλάβει και να φέρει σε πέρας τις νέες του υποχρεώσεις («260 δήμοι στους 332 μόλις τα βγάζουν πέρα»), στηρίζοντας τις εκτιμήσεις σε συγκεκριμένα παραδείγματα του δήμου του.
Ο κ. Θάνος Κριεμάδης
Ο καθηγητής Θάνος Κριεμάδης έθεσε τη διάσταση του δημιουργικού φαντασιακού, προκειμένου να συνθέσει “στρατηγικές επιβίωσης”, δηλαδή της εμπνευσμένης και προσανατολισμένης στη δράση ηγεσίας που υπό τους υφιστάμενους μεγάλους περιορισμούς πόρων, θα αναλάβει αρμοδιότητες, θα λειτουργήσει ομαδικά, θα κινητοποιήσει πόρους μέσα από το όραμα και τους στόχους που θα θέσει και εν τέλει, θα δημιουργήσει κάτι καλύτερο για την τοπική κοινωνία.
Στο στρογγυλό τραπέζι που ολοκλήρωσε συνθετικά τις εργασίες (υπό τον συντονισμό του π. υπουργού και αντιπροέδρου του Συμβουλίου της Επικρατείας Γιώργου Σταυρόπουλου)
Ο κ. Γιώργος Σωτηρέλης
Ο καθηγητής Γιώργος Σωτηρέλης, εκκινώντας από τις απαραίτητες μεταρρυθμίσεις στο κράτος που έπρεπε να είχαν γίνει το 2011-12 αλλά δεν έγιναν, την πάροδο μιας δεκαετίας αδράνειας λόγω της απουσίας από τα κόμματα που κυβέρνησαν ξεκάθαρης στρατηγικής για το κράτος, τα κακέκτυπα οργάνωσης που παρουσιάζονται σήμερα ως “επιτελικό κράτος” ενώ στην ουσία συνιστούν ένα υπερ – πρωθυπουργείο που διευθετεί τις σχέσεις του πρωθυπουργού με τους υπουργούς του προς όφελός του, τις σύγχρονες απαιτήσεις αποκεντρωτικής λειτουργίας, περιέγραψε το αναγκαίο επιτελικό κράτος, με τα μικρά υπουργεία-στρατηγεία και τις αποκεντρωμένες υπηρεσίες. Επιπλέον, έθιξε πολλά από τα σημερινά κακώς κείμενα, όπως τον μεγάλο αριθμό μετακλητών υπαλλήλων και τον “καλπονοθευτικό” εκλογικό νόμο για τις εκλογές των αρχόντων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Ο κ. Πάρις Κουκουλόπουλος
Από τη μεριά του και με την εμπειρία πολλών ετών ο π. δήμαρχος και πρόεδρος της ΚΕΔΚΕ Πάρις Κουκουλόπουλος χαρακτήρισε σημαντικό το ότι ξανασυζητάμε για το κράτος, τις απαραίτητες αλλαγές που απαιτείται να γίνουν σε αυτό και τη βαρύτητα που έχει η συνεργασία των φορέων πέραν της ορθής κατανομής αρμοδιοτήτων σε αυτούς. Επιπλέον, μίλησε για τις αρμοδιότητες απασχόλησης και αγροτικής ανάπτυξης που λείπουν από τις περιφέρειες και τις σύγχρονες προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής, της ενεργειακής δημοκρατίας και της καταπολέμησης του ψηφιακού χάσματος.
Ο κ. Γιάννης Ραγκούσης
Ο π. Δήμαρχος και Υπουργός Εσωτερικών Γιάννης Ραγκούσης αφού αναφέρθηκε γενικότερα στα θεμελιώδη χαρακτηριστικά λειτουργίας του ελληνικού πολιτικού συστήματος, τοποθέτησε την Α’ βαθμια Αυτοδιοίκηση ως προνομιακό χώρο αρμοδιοτήτων κοινωνικής πρόνοιας και τη Β’ βάθμια, ως χώρο θεμάτων οικονομικής ανάπτυξης, αντίστοιχα. Τόνισε επιπλέον, τη σημασία της επικρατούσας “ατμόσφαιρας”, στην προσπάθεια προώθησης απαραίτητων μεταρρυθμίσεων
