Μεγάλες ζημίες, μεγάλες ευθύνες και διαχρονικές παραλείψεις της Πολιτείας, οι τρεις επισημάνσεις που στοιχειοθετούν με λίγα λόγια, μία πρώτη συμπερασματική διατύπωση για ό,τι συνέβη από την υπερχείλιση του Ρέματος Ραφήνας στο σημείο που διέρχεται την Λεωφόρο Σπάτων, παραπλεύρως της επιχείρησης «Κελλάρι Παπαχρήστου».
Περίπου μία ώρα μετά το ξέσπασμα της χθεσινής καταιγίδας, το διευθετημένο από τη βόρεια πλευρά της λεωφ. Σπάτων ρέμα Ραφήνας, άρχισε να «κατεβάζει» μεγάλες ποσότητες νερών οι οποίες «μπλοκαρίστηκαν» στο στενό άνοιγμα της γέφυρας με τις συνέπειες να εξελίσσονται και να διαμορφώνονται μόλις σε λίγα λεπτά της ώρας, ως εξής:
Τα νερά φτάνουν σε ύψος περίπου 4 (!) μέτρων, προσπερνάνε με ιδιαίτερη ορμητικότητα το τελείωμα της κοίτης, διαχέονται στον περιβάλλοντα χώρο της επιχείρησης «Κελάρι Παπαχρήστου, κατακλύζουν τον ισόγειο χώρο της αίθουσας εκδηλώσεων και καταλήγουν στο υπόγειο του κτιρίου με την επιφάνεια νερού να είναι στα περίπου 3 μέτρα ύψος!
Στο υπόγειο της επιχείρισης βρίσκονταν, βαρέλια κρασιού, εκατοντάδες εμφιαλωμένες φιάλες, εμφιαλωτήριο και σύγχρονος μηχανολογικός εξοπλισμός με τον οποίο ο επιχειρηματίας κ. Βαγγέλης Παπαχρήστου υποστήριζε την παραγωγική λειτουργία της μονάδας του.
Δηλαδή, ουσιαστική καταστροφή σε μόλις λίγα λεπτά της ώρας και ταυτόχρονα, πλήρης εξουδετέρωση της περίφημης «αντιπλημμυρικής προστασίας» που υποτίθεται ότι διασφάλιζε το ρέμα Ραφήνας από την εποχή της μερικής διευθέτησής του.
Οι ποσότητες των νερών που διαχέονταν από το πλημμυρισμένο ρέμα, δεν «κτύπησαν» μόνο το «Κελλάρι Παπαχρήστου». Εξουδετέρωσαν τα στηθαία προστατευτικά της γέφυρας στην Λεωφ. Σπατών και προκάλεσαν την κατολίσθηση μεγάλων ποσοτήτων γης με αποτέλεσμα:
να αναδειχθούν οι ρίζες ενός δέντρου μεγάλης ηλικίας –έπεσε επί της λεωφόρου λίγη ώρα μετά-
να εξουδετερωθεί η λειτουργία ενός μικρού υποσταθμού της ΔΕΗ δεδομένου ότι το τμήμα της γης που ήταν εδραιωμένος υποχώρησε και
να αχρηστευθεί η λειτουργία του σταθερού τηλεπικοινωνιακού δικτύου όλης της περιοχής.
Χθες, η λεωφόρος Σπάτων από τις 8 π.μ. παρουσίαζε εικόνα “σεληνιακού” τοπίου. Η κυκλοφορία οχημάτων από και προς τα Σπάτα γινότανε μέσω παράδρομων, ο ένας αλλά με γρήγορα αντανακλαστικά τροχονόμος διοχέτευε τα αυτοκίνητα προς στενά αδιάβατα και μη –οι γνωρίζοντες την περιοχή αντιλαμβάνονται τις σκηνές φολκλόρ που έζησαν εκατοντάδες οδηγοί, οι οποίοι, μη ξέροντας πως θα «ξεμπλέξουν» έμπαιναν πότε σε παροπλισμένες μάντρες και πότε κατέληγαν σε κοτέτσια που τα «φρουρούσαν» πεινασμένα σκυλιά και σε ότι αφορά το οδόστρωμα της λεωφόρου Σπάτων, όταν άρχισαν να υποχωρούν τα νερά, εμφανίζονταν το «διαπιστευτήριο» μια παχιάς στρώσης λάσπης, ό,τι δηλαδή χειρότερο για την κίνηση ενός αυτοκινήτου.
Το βέβαιο είναι ότι υπάρχουν ευθύνες για ό,τι συνέβη στην περιοχή που το ρέμα «συναντιέται» με τη Λεωφόρο Σπάτων και το επειγόντως ζητούμενο, να υπάρξει άμεσα υπεύθυνη και δραστική αντιμετώπιση του προβλήματος από τη Αποκεντρωμένη Περιφέρεια.
Λίγα λόγια για το Ρέμα Ραφήνας & τις σημαντικότερες πλημμύρες του
Η περιοχή του Ρέματος Ραφήνας περιλαμβάνει όλη τη νότια Πεντέλη, το ΒΑ τμήμα Υμηττού και τα βόρεια Μεσόγεια μέχρι το αεροδρόμιο των Σπάτων.
Τα ρέματα της περιοχής αυτής είναι μεγάλα και διέρχονται από αναπτυγμένες, αλλά και ραγδαία αναπτυσσόμενες περιοχές (Παλλήνη, Ανθούσα, Γέρακας, Πικέρμι, Γλυκά Νερά, Ραφήνα, Παιανία, Σπάτα, κλπ)
Σημειώνεται ότι η λεκάνη του Ρέματος Ραφήνας επλήγη από τις πυρκαγιές του 1995, 1998 και 2009.
Στην περιοχή έχουν κατασκευαστεί σχετικά ελάχιστα βασικά έργα αντιπλημμυρικής προστασίας. Στα πλαίσια κατασκευής της Αττικής οδού έγιναν, στα ανάντη, έργα διευθέτησης του ρέματος Παναγίτσας, καθώς και εκτροπή τμήματος της λεκάνης του ρέματος Ποδονίφτη και διευθετήσεις – διαρρυθμίσεις- μικρές εκτροπές στην περιοχή της Παλλήνης.
Υπενθυμίζεται ότι στην έλλειψη διευθέτησης του Ρέματος Ραφήνας, στηρίχθηκε η απόφαση του Συμβουλίου Επικρατείας και απέρριψε την Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων της ΕΥΔΑΠ για την κατασκευή βιολογικής μονάδας στο Πλατύ Χωράφι Σπάτων.
Στις σχετικές διεργασίες για την κατασκευή του ΚΕΛ στο Πλατύ Χωράφι, επί υπουργίας του κ. Γ. Παπακωνσταντίνου, (2011-2012) ο Δήμος Σπάτων-Αρτέμιδος, στους όρους που είχε θέσει προκειμένου να συναινέσει στην κατασκευή της μονάδας, ήταν και η διευθέτηση του συνόλου του Ρέματος Ραφήνας. (στο θέμα είχε αναφερθεί διεξοδικά, τότε, ο έντυπος «Νεολόγος»)
Το Ρέμα Ραφήνας, έχει συνολική λεκάνη απορροής 150 χλμ, διασχίζει την πεδιάδα των Σπάτων και εκβάλει, μέσα από τη στενή κοιλάδα της Ραφήνας, στη θαλάσσια περιοχή νότια του λιμανιού. Στο τμήμα της πεδιάδας των Σπάτων συμβάλλουν πολλά μεγάλα και σημαντικά ρέματα, τόσο από τις πλαγιές της Πεντέλης και του Υμηττού, όσο και από τη λοφώδη και πεδινή περιοχή των Σπάτων.
Τέλος, στο Ρέμα Ραφήνας και στα περισσότερα σημεία από τα όποια διέρχεται, ασυνείδητοι με ευρηματικές τεχνικές … φροντίζουν να διαχέουν τα λύματα των βόθρων τους!
Μεγάλες πλημμύρες του ρέματος Ραφήνας το 1977 προκάλεσαν ανθρώπινα θύματα και σοβαρές υλικές ζημιές. Το ίδιο έτος αποφασίστηκε με εντολή του τότε πρωθυπουργού Κ. Καραμανλή να συνταχθεί σχετική μελέτη η οποία, όμως ολοκληρώθηκε επί πρωθυπουργίας Ανδρέα Παπανδρέου, το 1984!
Δηλαδή 7 χρόνια μετά!
Μεγάλες πλημμύρες σημειώθηκαν και στις 26 Μαρτίου 1998 οπότε υποχώρησαν δύο γέφυρες.
Σε συνέχεια αυτών των πλημμυρών αποφασίστηκε το 1999 να προκηρυχθεί από την ΕΥΔΑΠ το έργο Μελέτης Διευθέτησης του Ρέματος Ραφήνας. Ανάδοχος του έργου προϋπολογισμού 850.000 € -πλην ΦΠΑ- αναδείχθηκε η Σύμπραξη των 9 εταιρειών, «ΥΔΡΟΕΞΥΓΙΑΝΤΙΚΗ ΛΑΖ. Σ. ΛΑΖΑΡΙΔΗΣ & ΣΙΑ ΕΕ», «ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΑΧΑΙΡΑ ΑΕ», «ΥΔΩΡ – ΝΟΤΑΡΑΣ ΥΔΡΑΥΛΙΚΕΣ ΜΕΛΕΤΕΣ ΕΠΕ», «ΔΡΟΜΟΣ Εταιρεία Μελετών Κ. ΖΕΚΚΟΣ – Δ. ΤΣΙΒΙΚΗΣ ΟΕ», «ΓΡΑΦΕΙΟ ΜΕΛΕΤΩΝ ΕΡΓΩΝ ΥΠΟΔΟΜΗΣ – Δ. ΜΠΙΣΔΑΡΗΣ & ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΕΤΕ», «ΓΕΩΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΤΕ», «ΜΕΤΕΡ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΜΗΧΑΝΙΚΟΙ ΕΠΕ», «ΟΡΙΖΩΝ ΟΕ» και «ΕΔΑΦΟΜΗΧΑΝΙΚΗ ΑΤΕ».
Δυστυχώς, το έργο δεν ολοκληρώθηκε! Υπήρξαν πολλές και έντονες αντιρρήσεις από τις υπηρεσίες του αρμόδιου υπουργείου κατά τη διαδικασία έγκρισης των περιβαλλοντικών όρων με αποτέλεσμα το 2013, το υπουργείο Υποδομών 14 χρόνια μετά να ακυρώσει τη σύμβαση.
