Εκκλησία και στρατός εμφανίζονται –πέρα από άλλους φορείς του ευρύτερου δημόσιου τομέα– ως σημαντικοί ιδιοκτήτες ακινήτων στη χώρα, κάποια εκ των οποίων ενέχουν σημαντικά περιθώρια αξιοποίησης.
Η μεν Εκκλησία μετά από πρόσφατες νομοθετικές κινήσεις φαίνεται να βρίσκεται μπροστά στην εκκίνηση της διαδικασίας αξιοποίησης, ενώ ο Ελληνικός Στρατός μέσω διαφορετικής στρατηγικής προχωρά σε σημαντικές μισθώσεις ακινήτων.
Η Εκκλησία εμφανίζεται ως ιδιοκτήτης περίπου 1.400 ακινήτων σε όλη τη χώρα, με το 41% αυτών να είναι οικόπεδα, 34% κτίρια ή διαμερίσματα και 25% αγροτεμάχια.
Από το σύνολο της έκτασης της Ελλάδας, στην Εκκλησία ανήκουν 1.292.300 στρέμματα δασικών και γεωργικών εκτάσεων, καθώς και βοσκότοποι. Το 48% των ακινήτων βρίσκεται σε Αθήνα και Πειραιά, το 24% στη Θεσσαλονίκη και το υπόλοιπο σε διάφορες περιοχές της χώρας.
Παρά το γεγονός, ότι δεν προχώρησαν σχέδια για τη σύσταση μιας ΑΕΕΑΠ η οποία θα συγκέντρωνε και θα διαχειριζόταν την ακίνητη περιουσία της Εκκλησίας, εν τούτοις το 2021 προωθούνται σειρά θεμάτων που σχετίζονται με την αξιοποίηση ακινήτων της.
Ειδικότερα, στις αρχές Φεβρουαρίου πέρασε σε ΦΕΚ ο Κανονισμός της Ιεράς Συνόδου Εκκλησίας της Ελλάδος “Περί εκμισθώσεως, εκποιήσεως και εν γένει αξιοποιήσεως της εκκλησιαστικής περιουσίας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών”.
Επίσης, πάνω από 600 ακίνητα που ανήκουν στην Ιερά Αρχιεπισκοπή Αθηνών θα αποκτήσουν “ψηφιακή ταυτότητα”, κάτι που θα βοηθήσει σημαντικά στα σχέδιά της για αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας.
Η ψηφιοποίηση εγγράφων ακινήτων της Εκκλησίας εντάσσεται από το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης στο Επιχειρησιακό πρόγραμμα “Μεταρρύθμιση Δημόσιου Τομέα – Ενίσχυση της Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης στην Ελλάδα”.
Όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στη σχετική απόφαση “Αντικείμενο και σκοπός της Πράξης είναι η πληρέστερη γεωχωρική και διοικητική τεκμηρίωση εκκλησιαστικών ακινήτων που τηρούνται στο Υποσύστημα Διαχείρισης Ακίνητης Περιουσίας (Δ.Ε.Α.Π.) της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών (Ι.Α.Α.) και η εισαγωγή των στοιχείων τεκμηρίωσης στη βάση δεδομένων, ώστε να καταστεί εφικτή η βέλτιστη διαχείρισή τους”.
Σύμφωνα δε με τις πρώτες κινήσεις φαίνεται ότι επιδιώκεται επανεκκίνηση της προσπάθειας αξιοποίησης της περιουσίας ανά Μητρόπολη. Ήδη, μέσω της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών (ΕΚΥΟ) προχωρούν μέσω δύο διαφορετικών διαγωνισμών η αξιοποίηση 38 ακινήτων σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Πρόκειται για αξιόλογα οικόπεδα μέσα στον αστικό ιστό και σε κομβικά σημεία (ανάμεσά τους βρίσκονται ακίνητα στη Βουλιαγμένη, τη Βάρκιζα και στην Κηφισιά, καθώς και στις περιοχές των Αχαρνών, των Πατησίων και του Μοσχάτου, αλλά και σε κεντρικά σημεία της συμπρωτεύουσας, π.χ. πέριξ του Λευκού Πύργου), σημαντική αξίας.
Tα ακίνητα του ελληνικού στρατού
Πέραν της κινητικότητας για τα εκκλησιαστικά ακίνητα, ενεργό ρόλο στην αξιοποίηση ακινήτων διαδραματίζει και ο Ελληνικός Στρατός μέσω της Υπηρεσίας Αξιοποίησης Ακίνητης Περιουσίας Ενόπλων Δυνάμεων (ΥΠΑΑΠΕΔ), η οποία έχει αναλάβει την αξιολόγηση, την ωρίμανση και τελικώς αξιοποίηση ακινήτων, που δεν χρησιμοποιούνται πλέον για στρατιωτικούς λόγους. Τα έσοδα από τις μισθώσεις ακινήτων υποστηρίζουν τα ασφαλιστικά ταμεία των τριών όπλων, τα οποία εξάλλου είναι και νομικοί ιδιοκτήτες τους.
Στο χαρτοφυλάκιο της ειδικής υπηρεσίας έχουν συγκεντρωθεί περίπου 1.500 ακίνητα σε όλη την Ελλάδα, η συνολική επιφάνεια των οποίων υπολογίζεται σε 251.500 στρέμματα και βρίσκονται διασκορπισμένα σε 10 περιοχές της Ελλάδας.
Ήδη, η αρμόδια υπηρεσία έχει προχωρήσει σε σειρά σημαντικών συμφωνιών μίσθωσης ακινήτων – μέσω σχετικών διαγωνισμών- όπως η πολυετής σύμβαση με τη ΔΕΗ για τη χρήση εγκαταστάσεων πρώην στρατοπέδου στη Λεωφόρο Μεσογείων, 12ετής σύμβαση για νεοκλασικό κτίριο στα Εξάρχεια (το οποίο θα αξιοποιηθεί τουριστικά), αλλά και το ακίνητο του ξενοδοχείου La Mirage στην Ομόνια, το οποίο μισθώθηκε στην ισραηλινή εταιρεία Brown Hotels, και το οποίο αναμένεται να λειτουργήσει φέτος με την επωνυμία Lighthouse Athens.
