Σε κλίμα συγκίνησης η απόδοση τιμών στα 4.074 θύματα της ναυτικής τραγωδίας του 1944

Με σεμνότητα και απόδοση τιμών, πραγματοποιήθηκε και φέτος στις 12 Φεβρουαρίου, σε κλίμα συγκίνησης, η τελετή επιμνημόσυνης δέησης για τα 4.100 και πλέον θύματα του ναυαγίου του νορβηγικού πλοίου ORIA, μετά από πρωτοβουλία της Περιφερειακής Ενότητας Ανατολικής Αττικής, των Δήμων Σαρωνικού και Λαυρεωτικής και του Συνδέσμου Πνευματικής και Κοινωνικής Δραστηριότητας Κερατέας «Χρυσή Τομή». 

Η υπόθεση του ναυαγίου του πλοίου ORIA χαρακτηρίζεται ως μία από τις μεγαλύτερες ναυτικές τραγωδίες που όμως παραμένει ευρέως άγνωστη και για το λόγο αυτό, είναι προς τιμήν του κ. Πέτρου Φιλίππου που υποκίνησε την εκδήλωση απόδοσης τιμής στα θύματα της 12ης Φεβρουαρίου 1944 κοντά στη νησίδα Πάτροκλος (Γαϊδουρονήσι).

Λίγα λόγια για την τραγική αυτή ιστορία

Το «Όρια» αναχώρησε τις πρώτες βραδυνές ώρες από τη Ρόδο με άσχημο καιρό και κατεύθυνση τον Πειραιά. Κατά τη διάρκεια της διαδρομής του δέχθηκε επίθεση από αγγλικά πλοία και από το ολλανδικό υποβρύχιο «Ντολφάιν», αλλά κατάφερε να ξεφύγει με τη βοήθεια των τριών ελαφρών αντιτορπιλικών που το συνόδευαν.

Τις βραδυνές ώρες της 12ης Φεβρουαρίου το κατάφορτο με τους ιταλούς πλοίο προσέκρουσε στον βράχο Μεδίνα κοντά στη νησίδα Πάτροκλος (γεωγραφικό πλάτος, 37ο 39′ βόρεια, γεωγραφικό μήκος 23ο 59′ ανατολικά). Το πλοίο πήρε κλίση και άρχισε να βυθίζεται. Η θάλασσα της περιοχής έγινε ο υγρός τάφος για χιλιάδες Ιταλούς που ήταν στοιβαγμένοι στα αμπάρια του.

Συνολικά, 4.074 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους (4.025 Ιταλοί, 44 Γερμανοί και 5 μέλη του πληρώ- ματος). Οι διασωθέντες ανέρχονται σε μόλις 28 (21 Ιταλοί, 6 Γερμανοί και ο Έλληνας μηχανικός του πλοίου). H σχεδόν αύτανδρη βύθιση του «Όρια» δεν οφείλεται μόνο στην κακοκαιρία και τους κακούς χειρισμούς του νορβηγού πλοιάρχου, αλλά κυρίως στον ασφυκτικό εγκλωβισμό χιλιάδων ανθρώπων στ’ αμπάρια ενός μικρού και παμπάλαιου σκάφους. Η φήμη που κυκλοφόρησε τότε ότι τορπιλίστηκε από το υποβρύχιο «Παπανικολής» δεν ευσταθεί, αφού εκείνη την ημέρα το ελληνικό υποβρύχιο έπλεε μεταξύ Κρήτης και Λιβάνου.

Δυστυχώς, το πολύνεκρο αυτό ναυάγιο, που ξεπερνά κατά πολύ αυτό του Τιτανικού (1.523 νεκροί), δεν καταγράφηκε πουθενά. Ούτε στα συμβάντα των ελληνικών λιμεναρχείων, ούτε στο υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας, ούτε στις αθηναϊκές εφημερίδες που δεν ανέφεραν λέξη. Κι ας γέμισαν πτώματα οι παραλίες από τον Xάρακα ως το Λαγονήσι, που θύμιζαν «μαρίδα στο τηγάνι», σύμφωνα με τον χαρακτηρισμό ενός κατοίκου της περιοχής. H ναζιστική λογοκρισία -τότε- απαγόρευσε την καταγραφή ή τη δημοσίευση οποιασδήποτε σχετικής πληροφορίας.
Τα επόμενα χρόνια πολλοί δύτες εξερεύνησαν το ναυάγιο του «Όρια» και έδωσαν συγκλονιστικές περιγραφές. Τα απομεινάρια του βρίσκονται σε βάθος από 28 έως 42 μέτρα.

Στην επιμνημόσυνη δέηση, χοροστάτησε ο Σεβασμιότατος Αρχιεπίσκοπος των Καθολικών της Αθήνας π. Σεβαστιανός Ροσσολάτος και παραβρέθηκαν, ο Εφημέριος του Ενοριακού Ιερού Καθολικού Ναού Αγίας Βαρβάρας στο Λαύριο, π. Cristian Gaşpal, ο Πρωτοπρεσβύτερος Κυριάκος Μπίρης από τον Ι.Ν. Αγίας Ειρήνης Παλαιάς Φώκαιας εκπροσωπώντας τον Σεβασμιότατο Μητροπολίτη Μεσογαίας και Λαυρεωτικής κ.κ. Νικόλαο, ο Πρέσβης της Ιταλίας Luigi Efisio Marras, ο εκπρόσωπος του Αρχηγού Αμύνης της Ιταλίας Ταξίαρχος Vittorio Stella, καθώς και Στρατιωτικοί Ακόλουθοι της Γερμανίας (Συνταγματάρχης Ulrich Pfeiffer), της Ρωσίας (Συνταγματάρχης Sergey Demianov), του Ηνωμένου Βασιλείου (Πλοίαρχος Richard Blackwell), των ΗΠΑ (Πλοίαρχος Robert Palm) και του Ιράν, εκ μέρους του ΥΕΘΑ και του Πολεμικού μας Ναυτικού ο Πλοίαρχος Βασίλειος Ευσταθίου, ο Αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής Πέτρος Φιλίππου και ο Περιφερειακός Σύμβουλος Αττικής Θεόδωρος Αγγελόπουλος, ο Δήμαρχος Λαυρεωτικής Δημήτρης Λουκάς, οι Αντιδήμαρχοι Σαρωνικού Ηλίας Μπουκοβάλας και Σπύρος Δημητρίου, δημοτικοί και τοπικοί σύμβουλοι των δύο δήμων, ο Δήμαρχος Κορωπίου Δημήτρης Κιούσης, ο πρόεδρος της Χρυσής Τομής Σταμάτης Παπαθανασίου και μέλη του Συνδέσμου, μαθητές της Ιταλικής Σχολής, εκπρόσωποι της Επιτροπής των Ιταλών του εξωτερικού και Ιταλικών Ενώσεων, ο δύτης – ερευνητής Αριστοτέλης Ζερβούδης που πρώτος ανακάλυψε ευρήματα του ναυαγίου καθώς και εκπρόσωποι τοπικών συλλόγων και φορέων αλλά και κάτοικοι της ευρύτερης περιοχής.

Μετά το πέρας της επιμνημόσυνης δέησης, ακολούθησε κατάθεση στεφάνων στο μνημείο που έχει στηθεί στο σημείο για τα θύματα του ναυαγίου, το οποίο φιλοτέχνησε ο γλύπτης Θύμιος Πανουργιάς, ανάκρουση του ιταλικού και του ελληνικού εθνικού ύμνου από τη Φιλαρμονική του Πολεμικού Ναυτικού και σύντομες ομιλίες από τον Αντιπεριφερειάρχη κ. Φιλίππου, τον πρέσβη της Ιταλίας κ. Marras και τον πρόεδρο της “Χρυσής Τομής” κ. Παπαθανασίου.

Ξεχωριστό τόνο στην τελετή έδωσε η παρουσία αγήματος του Πολεμικού Ναυτικού.

Το μήνυμα που κυριάρχησε στη φετινή εκδήλωση μνήμης για τους Ιταλούς στρατιώτες της τραγωδίας του ναυαγίου του ORIA και που με έμφαση έστειλαν οι εκπρόσωποι της Καθολικής και Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας, ο Ιταλός Πρέσβης, οι στρατιωτικοί ακόλουθοι των έξι πρεσβειών, ο πλοίαρχος – εκπρόσωπος του Πολεμικού Ναυτικού, ο Αντιπεριφερειάρχης Ανατολικής Αττικής και οι εκπρόσωποι των δήμων Λαυρεωτικής και Σαρωνικού και της Χρυσής Τομής Κερατέας με την απελευθέρωση δέκα λευκών περιστεριών ήταν:
«Ποτέ πια πόλεμος! Ειρήνη στη Μεσόγειο! Ειρήνη σε όλο τον κόσμο!»