Υπό την απόλυτη επιτήρηση του «Παρατηρητηρίου Οικονομικής Αυτοτέλειας των ΟΤΑ» οι Δήμοι της χώρας οδεύουν ολοταχώς στις προσταγές του Προγράμματος εξυγίανσής τους, που σημαίνει ότι θα πρέπει να συμπιέσουν τις δαπάνες τους στις απολύτως ανελαστικές, να μειώσουν τις δαπάνες για αμοιβές προσωπικού, να «παγώσουν» πληρωμές προς τρίτους αλλά και υποχρεωτικές δαπάνες (π.χ. εισφορές σε ασφαλιστικά ταμεία), να αυξήσουν δημοτικά τέλη και φόρους, για τόσο διάστημα και μέχρι να πετύχουν την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού και την επίτευξη των στόχων που έχουν τεθεί. (!)
Αυτό περιγράφεται αναλυτικά στην Κοινή Υπουργική Απόφαση των υπουργών Οικονομικών και Εσωτερικών που δόθηκε χθες, Πέμπτη, στη δημοσιότητα υπό τον τίτλο: «Καθορισμός διαδικασιών και κριτηρίων για την Παρακολούθηση του «Ολοκληρωμένου Πλαισίου Δράσης» (ΟΠΔ) και την εφαρμογή του Προγράμματος Εξυγίανσης από το Παρατηρητήριο του άρθρου 4 του Ν.4111/2013».
Σύμφωνα με την υπουργική απόφαση οι Δήμοι – και οι περιφέρειες – τα νομικά τους πρόσωπα, θα πρέπει να ξεκινήσουν το οικονομικό έτος με ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς και με βάση ετήσιους – αλλά και πενταετείς – στόχους.
Σε μηνιαία βάση θα πρέπει να αποστέλλουν στοιχεία στη βάση δεδομένων του Παρατηρητηρίου για να ελέγχεται η πορεία υλοποίησης. Σε περίπτωση απόκλισης εσόδων και εξόδων άνω του 10% – συνυπολογίζονται και οι απλήρωτες υποχρεώσεις του προηγούμενου οικονομικού έτους – εντός τριμήνου, ο δήμος θα πρέπει να προχωρήσει στην υλοποίηση μέτρων και παρεμβάσεων που προτείνει το Παρατηρητήριο, για τη διόρθωση της απόκλισης, προς διασφάλιση του σωρευτικού στόχου του επόμενου τριμήνου. Στην περίπτωση που διαφαίνεται αδυναμία διόρθωσης το δημοτικό συμβούλιο αναμορφώνει, προς τα κάτω τον προϋπολογισμό και τους στόχους (ΟΠΔ) κόβοντας «σε ρεαλιστικό ύψος» δαπάνες αμοιβές προσωπικού, παγώνοντας τις υποχρεώσεις του προς τους προμηθευτές κλπ, «διασφαλίζοντας ταυτόχρονα την ισοσκέλιση του προϋπολογισμού» και λαμβάνοντας υποχρεωτικά υπόψη τις «σχετικές υποδείξεις του Παρατηρητηρίου προς τον ΟΤΑ και την αρμόδια για την εποπτεία αρχή». Αυτό πρέπει να γίνει μέχρι το Μάιο. Στην περίπτωση που η απόκλιση εμφανιστεί σε δύο συνεχόμενα τρίμηνα, ο ΟΤΑ υπάγεται υποχρεωτικά σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης.
«Η εκτέλεση του προϋπολογισμού εξετάζεται ανά τρίμηνο και σωρευτικά από την αρχή του έτους. Σε περίπτωση που κατά το τελευταίο τρίμηνο του έτους (περίοδος Ιανουάριος – Δεκέμβριος), η εκτέλεση του προϋπολογισμού αποδώσει για πρώτη φορά αρνητική απόκλιση άνω του 10%, η απόκλιση αυτή συνυπολογίζεται κατά την εξέταση των αποτελεσμάτων του πρώτου τριμήνου του επόμενου οικονομικού έτους. Εάν αντίστοιχα καταγραφεί απόκλιση κατά το τρίτο και τέταρτο τρίμηνο του έτους, τότε ο ΟΤΑ καταρτίζει ή αναμορφώνει τον προϋπολογισμό του επόμενου οικονομικού έτους, σύμφωνα με τις υποδείξεις του Παρατηρητηρίου ή εφόσον κρίνεται αναγκαίο, υπάγεται απευθείας σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης.
Σε Πρόγραμμα Εξυγίανσης εντάσσονται σε κάθε περίπτωση και οι ΟΤΑ που εμφανίζουν μη ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς είτε κατά την κατάρτισή τους είτε κατά τη διάρκεια του έτους.
Η ένταξη στο Πρόγραμμα Εξυγίανσης συνεπάγεται την υποχρέωση εφαρμογής από τον ΟΤΑ των παρεμβάσεων που υποδεικνύει το Παρατηρητήριο κατά τα οριζόμενα στην παράγραφο 6 του άρθρου 4 του ν. 4111/2013. Κατά τη διάρκεια υπαγωγής του στο Πρόγραμμα, ο προϋπολογισμός του ΟΤΑ καταρτίζεται, αναμορφώνεται και εκτελείται σύμφωνα με τις υποδείξεις του Παρατηρητηρίου και εφόσον κρίνεται αναγκαίο, οι δαπάνες του μπορεί να περιορίζονται στις απολύτως ανελαστικές, μη περιλαμβανομένων σε αυτές αναγκαστικά του συνόλου των υποχρεωτικών δαπανών.
Για την αξιολόγηση της απόδοσης των ανωτέρω παρεμβάσεων και του βαθμού εφαρμογής αυτών από τον ΟΤΑ, το Παρατηρητήριο μπορεί να παραγγέλλει την πραγματοποίηση ανάλογων ελέγχων από το Σώμα Επιθεωρητών Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, το Ελεγκτικό Συνέδριο και τη Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων του Υπουργείου Οικονομικών καθώς και να καθορίζει μικτά κλιμάκια ελέγχου, απαρτιζόμενα από υπαλλήλους της Γενικής Διεύθυνσης Οικονομικών Υπηρεσιών του Υπουργείου Εσωτερικών και της Γενικής Διεύθυνσης Θησαυροφυλακίου του Προϋπολογισμού του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους».
