Χρειάστηκε να περάσουν δύο χρόνια και να γίνουν αρκετές εξαγγελίες για να τεθεί -τελικά σήμερα- σε εφαρμογή ο μηχανισμός συμψηφισμού των προστίμων νομιμοποίησης αυθαιρέτων με έξοδα ενεργειακής αναβάθμισης ή βελτίωσης της στατικής επάρκειας των κτισμάτων.
Το ποσό αυτό μπορεί να φθάσει και το 50% του προστίμου, δίνοντας έτσι κίνητρο στους ιδιοκτήτες αυθαιρέτων να βελτιώσουν ουσιαστικά το κτίσμα τους.
Εν τω μεταξύ, οι δηλώσεις αυθαιρέτων στους δύο τελευταίους νόμους έχουν φθάσει τις 886.000. Η δυνατότητα συμψηφισμού του προστίμου με εργασίες για βελτίωση του αυθαιρέτου προβλέφθηκε στον ν.4178/2013 και εξειδικεύτηκε τον Σεπτέμβριο του 2014.
Αφορά κτίρια που κατασκευάστηκαν πριν από το 2003 (ή, ειδικά για τα λιθόκτιστα, μέχρι τις 28.7.11), ενώ εξαιρούνται όσα έλαβαν κοινοτικές επιδοτήσεις για τον σκοπό αυτό.
Συγκεκριμένα:
Για ενεργειακή αναβάθμιση
Αφορά εργασίες αντικατάστασης κουφωμάτων και τοποθέτησης συστημάτων σκίασης, τοποθέτησης θερμομόνωσης, αναβάθμιση του συστήματος θέρμανσης (λ.χ. αντικατάσταση καυστήρα) κ.ο.κ. Καλύπτονται δαπάνες αγοράς υλικών και εξοπλισμού, εργασίες για την πραγματοποίηση των επεμβάσεων (από την αποξήλωση των παλαιών έως την εγκατάσταση των νέων). Για την κοστολόγηση των εργασιών ισχύουν τα όρια δαπανών που ορίστηκαν για το πρόγραμμα «Εξοικονόμηση κατ’ οίκον». Οι επεμβάσεις καλύπτονται εφόσον επιφέρουν αναβάθμιση της ενεργειακής κατηγορίας του κτιρίου ή βελτίωση κατά 30% της ενεργειακής του κατανάλωσης.
Για στατική ενίσχυση
Οι επεμβάσεις για την επισκευή ή ενίσχυση του φέροντος οργανισμού πρέπει να γίνονται βάσει του ΚΑΝΕΠΕ (Κανονισμού Επεμβάσεων) ή της νομοθεσίας που ίσχυε κατά τον χρόνο ανέγερσης του αυθαιρέτου. Καλύπτονται δαπάνες αγοράς υλικών και εξοπλισμού και οι οικοδομικές εργασίες.
Για τον υπολογισμό της δαπάνης λαμβάνονται υπόψη οι τιμές που έχει ορίσει το υπουργείο Υποδομών για περιπτώσεις αποκατάστασης ύστερα από φυσικές καταστροφές.
Η ρύθμιση είναι «η χαρά του μηχανικού», καθώς οι εργασίες πρέπει να πιστοποιούνται από ενεργειακό επιθεωρητή (ή επιθεωρητή δόμησης αντίστοιχα) δύο φορές, πριν και μετά. Ενώ τα σχετικά πιστοποιητικά κατατίθενται πάντα από μηχανικό, στο ηλεκτρονικό σύστημα δήλωσης αυθαιρέτων.
Οι αμοιβές πάντως των πρώτων μπορούν να συμπεριληφθούν στα γενικά έξοδα και να αφαιρεθούν από το πρόστιμο.
Κατά τα λοιπά, οι δηλώσεις αυθαιρέτων συνεχίζονται.
Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, μέχρι στιγμής έχουν κατατεθεί 886.100 δηλώσεις. Εξ αυτών 226.447 έχουν καταβάλει όλο το πρόστιμο (και ολοκλήρωσαν τη διαδικασία νομιμοποίησης), ενώ 305.031 βρίσκονται στο αρχικό στάδιο (προτού καταβάλλουν το παράβολο).
Άξιο απορίας πάντως είναι ότι η έναρξη της ρύθμισης συμψηφισμού και τα στοιχεία για τα αυθαίρετα δεν ανακοινώθηκαν από το ΥΠΕΚΑ, που έχει την ευθύνη της ρύθμισης, αλλά από το ΤΕΕ, που έχει βάσει σύμβασης με το ΥΠΕΚΑ αναλάβει τη λειτουργία του ηλεκτρονικού συστήματος.
