Θεσσαλονίκη. (Του απεσταλμένου μας)
“Yπέρ της θέσπισης της Απλής Αναλογικής στις εκλογικές διαδικασίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης” δήλωσε μεταξύ πολλών άλλων, ο υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρλέτης στην ομιλία του στο Συνέδριο της ΚΕΔΕ, προβληματίζοντας το όχι φιλικό προς την πολιτική του ιδιότητα πλειοψηφικό τμήμα των Συνέδρων.
Ολοκληρώνοντας την συγκεκριμένη εξαγγελία του ο κ. Π. Σκουρλέτης εξέφρασε την εκτίμηση ότι “η απλή αναλογική μπορεί να αποτελέσει μέρος της συνολικής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας” που προετοιμάζει το υπουργείο Εσωτερικών.
Αναφερόμενος ο κ. Πάνος Σκουρλέτης στο Σχέδιο Νόμου/”σκούπα” το οποίο είχε σχεδόν ολοκληρωθεί από τον προκάτοχό του κ. Παν. Κουρουμπλή, ανακοίνωσε τη μη απόσυρση του χαρακτηρίζοντας «βιαστικά» τα μέσα μαζική ενημέρωσης που έκαναν λόγο για το αντίθετο.
Είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εσωτερικών:
“Το Σχέδιο Νόμου δεν αποσύρεται, θα κατατεθεί. Ωστόσο, επιβάλλεται ένας διαχωρισμός για να αποφύγουμε δυσλειτουργίες. Υπάρχουν διατάξεις που πρέπει οπωσδήποτε να προωθηθούν εντός του Δεκεμβρίου, γιατί επείγουν και είναι αναγκαίες καθώς επιλύουν πρακτικά ζητήματα που έχουν ιδιαίτερη σημασία για συγκεκριμένους Δήμους. Και υπάρχουν διατάξεις που από την ίδια τους τη φύση συνδέονται με τη συνολική αναθεώρηση του θεσμικού πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αυτή είναι η πρόθεσή μας και θέλω ειλικρινά να καθησυχάσω πολλούς από εσάς που αποκόμισαν την εντύπωση – βοήθησαν σ’ αυτό και ορισμένα δημοσιεύματα με βιαστικά συμπεράσματα – ότι οδηγούμαστε σε μια ακύρωση του νομοθετήματος”.
“Οι βασικές αρχές της μεταρρύθμισης”
Στη συνέχεια ο υπουργός Εσωτερικών παρουσίασε τις βασικές αρχές της σχεδιαζόμενης μεταρρύθμισης στους ΟΤΑ.
Ακολουθούν:
“Αποκέντρωση – Ισχυρή Αυτοδιοίκηση – Επικουρικότητα – Δημοκρατικός Προγραμματισμός. Για μια διοίκηση αποκεντρωμένη στο κατώτατο δυνατό επίπεδο, με ουσιαστική μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και των ανάλογων πόρων. Με αρμοδιότητα και για τις δημόσιες πολιτικές που έχουν περιφερειακή – τοπική διάσταση, με σαφείς αναθέσεις και διαχωρισμό μεταξύ των τριών επιπέδων διοίκησης.
Ενδοπεριφερειακή και Ενδοδημοτική Αποκέντρωση. Για τη συγκρότηση και λειτουργία τοπικών θεσμών με δημοκρατικό τρόπο, αλλά κυρίως με αρμοδιότητες και πόρους.
Οικονομική Αυτοτέλεια των ΟΤΑ. Για ένα πολιτικό συμβόλαιο με ισχυρή θεσμική θωράκιση, μεταξύ κεντρικού κράτους και Αυτοδιοίκησης σχετικά με τον επιμερισμό των εσόδων και δαπανών ανάμεσα στις διαφορετικές βαθμίδες.
Δημοκρατικός και Κοινωνικός Έλεγχος. Για να κατορθώσουμε μια νέα ισορροπία του ελεγκτικού συστήματος, η οποία θα ενισχύσει τη λογοδοσία των ΟΤΑ και τον ρόλο των πολιτών.
Ενίσχυση των Κοινωνικών Πολιτικών των ΟΤΑ. Για το σχεδιασμό και την υλοποίηση σύνθετων παρεμβάσεων, οι οποίες προϋποθέτουν νέες μορφές διοικητικής οργάνωσης και νέους μηχανισμούς κοινωνικής προστασίας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο.
Ενίσχυση του Αναπτυξιακού Ρόλου της Τ.Α. Για να μπορέσουμε να αναδείξουμε τα ειδικά και επιμέρους αναπτυξιακά χαρακτηριστικά κάθε περιοχής και να αντιμετωπιστούν οι απώλειες που έχουν υποστεί οι τοπικές κοινωνίες λόγω της οικονομικής και κοινωνικής κρίσης και των πολιτικών λιτότητας. Στο πλαίσιο αυτό είναι αναγκαίο να εκπονηθεί ένα Εθνικό Σχέδιο Περιφερειακής Πολιτικής και Τοπικής Ανάπτυξης.
Αξιοποίηση Κοινωνικής Οικονομίας και Κοινωνικής Επιχειρηματικότητας από ΟΤΑ. Για να ενισχύσουμε τις τοπικές αναπτυξιακές προοπτικές μέσω της αξιοποίησης των πλουτοπαραγωγικών πόρων κάθε περιοχής, μέσα από δημοκρατικά συλλογικά εγχειρήματα.
Όχι τυχαία, άφησα τελευταία την Αρχή για Δημοκρατία – Συμμετοχή – Τοπική Αυτονομία. Για τον ριζικό εκδημοκρατισμό του πολιτικού συστήματος, προκειμένου να δοθεί κυρίαρχος ρόλος στη συμμετοχή των πολιτών και στον έλεγχο των διοικούντων. Αυτό όμως απαιτεί ουσιαστικές τομές ως προς την έκφραση και αποτύπωση της λαϊκής βούλησης. Μια τέτοια τομή είναι η θέσπιση της Απλής Αναλογικής. Και δεν πιστεύουμε, σε αντίθεση με τον προβληματισμό που έχει εκφραστεί, ότι είναι παράγοντας δυσλειτουργίας των Δήμων, εφόσον εργαστούμε εποικοδομητικά πάνω σε κάθε ζήτημα.
Για την απλή αναλογική
“Ένα βασικό ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι εάν η αλλαγή του εκλογικού νόμου προωθεί την υπόθεση της ριζοσπαστικής μεταρρύθμισης, ενεργοποιώντας μια νέα νοοτροπία συναινέσεων και συνεργασιών. Υποστηρίζουμε όλοι την ανάγκη κομβικών αλλαγών, που θα αλλάξουν το πρόσωπο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αλλά κάποιοι στέκονται επιφυλακτικά απέναντι στην προοπτική διεύρυνσης των συνεργασιών, σύνθεσης διαφορετικών απόψεων, αξιολόγησης των μειοψηφούντων απόψεων. Μιλάμε για το νέο γαντζωμένοι στο παλιό, και είναι μεγάλη ανάγκη να αναρωτηθούμε πόσο μακριά μπορεί να μας πάει αυτό.”
Έχουμε ανάγκη, σήμερα περισσότερο από ποτέ, την ενίσχυση των θεσμών της διαβούλευσης, της λογοδοσίας και του κοινωνικού ελέγχου; Την θέσπιση νέων μορφών άμεσης δημοκρατίας, που θα φέρουν τον δημότη πιο κοντά στη δημοτική Αρχή με ξεκάθαρους, όμως, όρους και ζητούμενα;
Είναι, τελικά, σωστό να αντιμετωπίζουμε το εκλογικό σύστημα στην Αυτοδιοίκηση ως ένα τυπικό, επιμέρους και τελικά ξεκομμένο ζήτημα από την συνολική προσπάθεια της θεσμικής αναθεώρησης;
Η μεταρρύθμιση πρέπει να είναι μια προϋπάρχουσα συνθήκη για την αλλαγή του εκλογικού συστήματος, όπως υποστηρίζουν ορισμένοι;
Πιστεύω ότι κανένα έμπειρο αυτοδιοικητικό στέλεχος δεν μπορεί να ισχυριστεί κάτι τέτοιο. Είμαστε υπέρ της θέσπισης της Απλής Αναλογικής στις εκλογικές διαδικασίες της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και πιστεύουμε ότι μπορεί να αποτελέσει μέρος της συνολικής μεταρρυθμιστικής προσπάθειας.
Είναι, άλλωστε, απόλυτη πεποίθησή μου ότι κανένας αιρετός δεν επιθυμεί μια νέα, τολμηρή μεταφορά αρμοδιοτήτων προς την κατεύθυνση της «αυτοκυβέρνησης», να πραγματοποιηθεί επί ενός παρωχημένου μοντέλου διοίκησης των ΟΤΑ, το οποίο ενδυναμώνει υπερβολικά μονοπρόσωπα όργανα, όπως τους Δημάρχους. Για να οδηγηθούμε στο τέλος, σε ένα κακέκτυπο της κεντρικής εξουσίας σε επίπεδο ΟΤΑ”.
Για τους εργαζομένους στους Δήμους
“Ένα από τα ζητήματα που μας απασχόλησαν στη συνάντηση με την Εκτελεστική Επιτροπή της ΠΟΕ – ΟΤΑ ήταν αυτό της υπογραφής Συλλογικής Σύμβασης Εργασίας. Επαναλαμβάνω την πρόθεση του Υπουργείου να προωθήσει το ζήτημα της υπογραφής νέας συλλογικής σύμβασης εργασίας. Ταυτόχρονα, θα υπάρξει προσωπική μου διαμεσολάβηση στον Ειδικό Γραμματέα του Σώματος Επιθεώρησης Εργασίας, προκειμένου να αντιμετωπιστούν με συγκεκριμένο τρόπο τα ζητήματα της ενίσχυσης της Υγιεινής και Ασφάλειας στους χώρους εργασίας στην Τοπική Αυτοδιοίκηση”.
Μέτρα, ρυθμίσεις και πρωτοβουλίες που ελήφθησαν από την κυβέρνηση για την Τοπική Αυτοδιοίκηση
Ο υπουργός Εσωτερικών, τέλος, απαρίθμησε το σύνολο των παρεμβάσεων του υπουργείου στα δύο τελευταία χρόνια, τονίζοντας, χαρακτηριστικά, ότι “η κυβέρνηση τήρησε τις οικονομικές υποχρεώσεις της, κάτι διόλου αυτονόητο στις σχέσεις των εκάστοτε κυβερνήσεων με την Τοπική Αυτοδιοίκηση κατά το παρελθόν.”
Είπε, ο κ. Πάνος Σκουρλέτης:
“Τον τελευταίο χρόνο επιδιώξαμε να στηρίξουμε την Αυτοδιοίκηση με συγκεκριμένα μέτρα, ρυθμίσεις και πρωτοβουλίες.
• Συγκροτήθηκε η Επιτροπή για την Αναθεώρηση του Θεσμικού Πλαισίου της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
• Διαμορφώθηκε το θεσμικό πλαίσιο για τον Συντονιστή της Αποκεντρωμένης Διοίκησης και σύντομα θα ολοκληρωθούν οι διαδικασίες επιλογής των Συντονιστών
• Σχεδιάσαμε από κοινού με την Αυτοδιοίκηση και εντάξαμε στο νέο ΕΣΠΑ σειρά έργων για τον εκσυγχρονισμό της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
• Επιτράπηκαν και πάλι οι προσλήψεις μόνιμου προσωπικού των κατηγοριών ΥΕ και ΔΕ στις ανταποδοτικές υπηρεσίες των ΟΤΑ
• Αποκαταστάθηκε το ωράριο των βρεφονηπιακών
• Δόθηκε η δυνατότητα στους ΟΤΑ και στα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου που τους ανήκουν, να επεκτείνουν το ωράριο εργασίας για τους υπαλλήλους αορίστου χρόνου μερικής απασχόλησης με θετικά αποτελέσματα και για τους Δήμους και για τους ίδιους τους εργαζόμενους
• Στηρίξαμε τις κοινωνικές δομές των ΟΤΑ για τη συνέχιση της λειτουργίας τους και την, στο μέτρο του δυνατού, επαρκή στελέχωσή τους
• Με την ΕΕΤΑΑ δρομολογήσαμε ένα νέο μοντέλο διαδικασιών για την είσοδο των παιδιών στους βρεφονηπιακούς σταθμούς, ενώ οκταπλασιάσαμε τους εθνικούς πόρους από 12 εκατ. ευρώ της περιόδου 2014 – 2015 σε 95 εκατ. ευρώ της περιόδου 2016 – 2017. Κατορθώσαμε έτσι, για το ίδιο χρονικό διάστημα, να αυξήσουμε τα παιδιά που μπήκαν σ’ αυτούς, κατά 12.000. Αν και οι ανάγκες παραμένουν μεγάλες.
• Ρυθμίστηκαν οι εκκρεμότητες για την εκποίηση δημοτικών ακινήτων σε άστεγους δημότες, που λόγω και της συγκυρίας αντιμετώπιζαν προβλήματα ανταπόκρισης στις υποχρεώσεις τους
• Διευρύνθηκε η δυνατότητα των ΟΤΑ να προχωρήσουν σε μείωση ή και πλήρη απαλλαγή από τα δημοτικά τέλη και φόρους, για περισσότερες ευάλωτες κοινωνικές ομάδες
• Ρυθμίστηκαν εκκρεμότητες σχετικά με τη λειτουργία των Κέντρων Αποτέφρωσης Νεκρών
Όσα ανέφερα παραπάνω -είπε ο υπουργός Εσωτερικών- έχουν τον χαρακτήρα μιας «εμπράγματης εγγύησης» απέναντι στην Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Θέλω να πιστεύω ότι επιβεβαιώνουν την πρόθεση της κυβέρνησης να εξαντλήσει τις δυνατότητες που έχει για να σταθεί στο πλευρό των Δήμων και των πολιτών σε δύσκολες περιστάσεις.
Μίλησα πριν για μια δυσβάστακτη κληρονομιά, την οποία, δυστυχώς, δεν μπορούμε να αποποιηθούμε. Ωστόσο, κάποιοι επιμένουν να δηλώνουν περήφανοι γι’ αυτή.
Την επικαλούνται, παρ’ ότι μέσα σε αυτή ανήκουν οι ρυθμίσεις που μείωσαν άνω του 60% τα έσοδα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Την εξυμνούν, παρ’ ότι εμπεριέχει την ευθύνη για μια ακόμη θεσμική ευκαιρία που χάθηκε υπέρ της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Και υποστηρίζουν ότι πρέπει να διατηρήσουμε εσαεί τον «ασφαλή» δρόμο της λιτότητας για την εξασφάλιση των αναγκαίων πόρων.
Αλλά ο ελληνικός λαός θυμάται ότι συγκεκριμένες αντιλήψεις και επιλογές υποθήκευσαν το μέλλον του, διαμορφώνοντας έναν ανώμαλο δρόμο για το εγχείρημα της απεμπλοκής από την επιτροπεία και τους περιορισμούς που τη συνοδεύουν, τους ίδιους που καλούμαστε να διαχειριστούμε σήμερα κουβεντιάζοντας και στο πλαίσιο του Συνεδρίου σας.
Στη βάση αυτής της συζήτησης, θέλω να επισημάνω – γιατί μερικά πράγματα πρέπει να λέγονται και να αποτιμούνται – ότι η κυβέρνησή μας τήρησε τις οικονομικές υποχρεώσεις, κάτι διόλου αυτονόητο στις σχέσεις των εκάστοτε κυβερνήσεων με την Τοπική Αυτοδιοίκηση κατά το παρελθόν.
Μέσα σε αντίξοες συνθήκες:
• Διασφαλίσαμε την ομαλή χρηματορροή προς τους ΟΤΑ και το σύνολο των πιστώσεων για το 2016 θα έχει αποδοθεί μέχρι το τέλος του έτους.
• Προχθές, υπέγραψα για την τελευταία δόση ύψους 213 εκατ. ευρώ από τα παρακρατηθέντα.
• Εξασφαλίσαμε την συμμετοχή των ΟΤΑ, με 324 εκατ. ευρώ στο υπό εξέλιξη πρόγραμμα εξόφλησης ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
• Εκπονήσαμε προγράμματα χρηματοδότησης των ΟΤΑ για αναπτυξιακές και επενδυτικές δραστηριότητες, σε συνεργασία με το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων. Ταυτόχρονα, προωθήσαμε λύσεις στα θέματα δανεισμού και υπερχρέωσης των ΟΤΑ.
Η οικονομική υποστήριξη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεν εξαντλείται στις πολύ συγκεκριμένες προβλέψεις δαπανών του Κρατικού Προϋπολογισμού,o οποίος είναι γνωστό ότι σε απόλυτα μεγέθη προβλέπει μείωση των πόρων για το 2017.
Θεωρώ, για παράδειγμα, ότι θα είναι ιδιαίτερα χρήσιμο το πρόγραμμα «Αναδιοργάνωσης και λειτουργικού εκσυγχρονισμού των 325 Δήμων και των 13 Περιφερειών», συνολικού προϋπολογισμού 30 εκατ. ευρώ, το οποίο έχει ήδη ενταχθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Μεταρρύθμιση του Δημόσιου Τομέα» 2014 – 2020.
Με την αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας οι παρεχόμενες υπηρεσίες θα απλουστευθούν και θα επιταχυνθούν.
Παρ’ ότι προβλέπονται πιο αναλυτικές παρουσιάσεις, θέλω να θυμίσω ότι η αυτή η κυβέρνηση, όχι μόνο δεν κατάργησε – όπως είχε δρομολογηθεί- την κοινωφελή εργασία στους Δήμους, αλλά αύξησε τον συνολικό αριθμό των ανέργων που μπορούν να απασχοληθούν.
Με τα νέα προγράμματα του Υπουργείου Εργασίας, επιδιώχθηκε να επανενταχθούν μακροχρόνια άνεργοι και όχι να καλυφθούν οι μόνιμες και διαρκείς ανάγκες των Δήμων σε προσωπικό. Αντιστρέφουμε δηλαδή, την λογική των προγραμμάτων και κάνουμε την Τοπική Αυτοδιοίκηση ενεργό συντελεστή στην προσπάθεια στήριξης των ανέργων.
Στο πλαίσιο αυτό, επιμηκύνθηκε ο χρόνος απασχόλησης από τους 5 στους 8 μήνες και εξασφαλίστηκαν πλήρη εργασιακά δικαιώματα, κάτι που έχει ιδιαίτερη σημασία για την κυβέρνησή μας.
Το πρόγραμμα απασχόλησης στους ΟΤΑ αναπτύσσεται σε 3 φάσεις.
Αρχικά εντάχθηκαν 17 Δήμοι – θύλακες υψηλής μακροχρόνιας ανεργίας με 7.474 θέσεις εργασίας.
Στη συνέχεια άλλοι 34 Δήμοι με τα ίδια χαρακτηριστικά, με 12.656 θέσεις εργασίας.
Μέσα στον Δεκέμβρη προβλέπονται ακόμη 23.000 θέσεις εργασίας εντός 274 Δήμων.
Σημαντική όμως, είναι και η συμβολή των δράσεων μέσω ΕΣΠΑ, με μια σειρά από εργαλεία που λειτουργούν ή ενεργοποιήθηκαν τελευταία σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης.
Έχουμε την ΕΕΤΑΑ, ένα κοινό εργαλείο των δύο υπουργείων για την υλοποίηση έργων ΕΣΠΑ από τους ΟΤΑ. Επιπρόσθετα, ο φορέας έχει προσκληθεί για την παροχή εξειδικευμένης τεχνικής υποστήριξης στους Δήμους σε όλη την Ελλάδα για έργα ΕΣΠΑ μέσω της δημιουργίας εθνικού δικτύου τοπικών εμπειρογνωμόνων.
Έχουμε την Υπουργική Απόφαση για ισότιμη πρόσβαση στις προκηρύξεις του ΕΣΠΑ των μικρών ορεινών και νησιωτικών Δήμων.
Έχουμε την Περιφερειακή Επιτροπή Αναπτυξιακού Σχεδιασμού, ακόμη ένα εργαλείο το οποίο πρέπει να ενεργοποιηθεί και στο οποίο εκπροσωπείται η Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Αλλά αυτό που νομίζω ότι πρέπει να κρατήσουμε, γιατί έχει και μεγάλη πρακτική αξία, είναι ότι μια σειρά από συναρμόδια υπουργεία σε συνεργασία με το Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης, έχουν προχωρήσει ήδη στην ενεργοποίηση προσκλήσεων ύψους 432 εκατομμυρίων ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (Ε.Τ.Π.Α.) και από το Ταμείο Συνοχής (Τ.Σ.).
Μιλάμε για Ολοκληρωμένη Διαχείριση Αστικών Αποβλήτων – ένα πρόγραμμα που ακόμη δέχεται προτάσεις – για έργα ύδρευσης, για υποδομές αναβάθμισης του δημόσιου τουριστικού κεφαλαίου και πολλά ακόμη.”
