Σε κείμενο που τιτλοφορείται “Σχέδιο αρχών / κατευθύνσεων για τη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία σε κορμό της προοδευτικής παράταξης” οι Π. Ρήγας, Α. Κοτσακάς και Ν. Σκορίνης, μέχρι πρότινος ανήκοντες στην εσωκομματική “Κίνηση Μελών” (των “προεδρικών” Παππά, Σπίρτζη, κλπ) , ανακοίνωσαν την ίδρυση νέου “ρεύματος” στο εσωτερικό του ΣΥΡΙΖΑ, επικυρώνοντας και τυπικά την αποχώρησή τους από την “Κίνηση Μελών.”
Η παραπάνω ομάδα στελεχώνεται και από νέα κομματικά στελέχη, γενιάς των 40άρηδων, πολλά εξ αυτών μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, της Κ.Ε αλλά και της ΚΕΑ (Στέργιος Καλπάκης, Διονύσης Τεμπονέρας, Δημήτρης Σακελλάρης, Γιάννης Βουλγαράκης, Άκης Καλαμαράς, κ.α), ομνύουν σε “επιστροφή” στην οργάνωση του κόμματος χωρίς προσωποπαγή “τσιφλίκια” και ετοιμάζονται να “μετρήσουν” κοινοβουλευτικές και κομματικές δυνάμεις, το προσεχές Σάββατο, σε πανελλαδική Συνδιάσκεψη.
Το κείμενο της “Ιδρυτικής Διακήρυξης”
Σχέδιο αρχών / κατευθύνσεων για τη μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία σε κορμό της προοδευτικής παράταξης.
1. Το διεθνές περιβάλλον
Ο διπολικός κόσμος έκλεισε τον κύκλο του τη δεκαετία του ’90 και ο νέος κόσμος είναι πολυπολικός, με το γεωπολιτικό κέντρο βάρους να μετατίθεται από τον Ατλαντικό στον Ειρηνικό.
Υπέρτατη δύναμη έχει αναδειχθεί μια παγκόσμια οικονομική ελίτ. Παράλληλα με την αντίθεση κεφαλαίου – εργασίας, προβάλλει και μια νέα μορφή της, μεταξύ παραγωγικού και χρηματοπιστωτικού κεφαλαίου.
Στη νέα εποχή ο ρόλος της Αριστεράς είναι ιστορικός καθώς στην επέλαση του νεοφιλελευθερισμού καλείται να αντιτάξει μια επεξεργασμένη εναλλακτική πρόταση.
Η 4η βιομηχανική επανάσταση και οι συνέπειές της θέτουν εν αμφιβόλω την αυταξία της ανθρώπινης υπόστασης, η βιολογία, η γενετική, η βιοηθική, δημιουργούν τεράστια ερωτηματικά για το πώς, από ποιους και γιατί χρησιμοποιούνται.
Η Αριστερά οφείλει να πρωτοστατήσει στη μάχη ενάντια στην κλιματική κρίση. Η δράση για το κλίμα δεν αποτελεί έναν αυτόνομο αγώνα, καθώς είμαστε αντιμέτωποι με πολιτικές κερδοσκοπίας στους βασικούς φυσικούς πόρους της ζωής και των κοινών αγαθών, όπως το νερό, την ενέργεια, τον αέρα και την υγεία.
Η προσφυγική και μεταναστευτική κρίση αποτέλεσε θρυαλλίδα εξελίξεων, αναδεικνύοντας ότι συγκρούονται ένα ακραία συντηρητικό και ένα προοδευτικό μέτωπο στην Ευρώπη. Τα αιτήματα του προοδευτικού μετώπου για περισσότερη δημοκρατία, ισότητα, αλληλεγγύη, ελευθερία, πρόσβαση στα επιτεύγματα της νέας εποχής και η εν γένει υπεράσπιση των οικουμενικών δικαιωμάτων του ανθρώπου συγκρούονται ευθέως με τις ρατσιστικές, ξενοφοβικές, σεξιστικές και ομοφοβικές ιδέες της άκρας συντήρησης.
Οι δομές της κοινωνίας επιδιώκεται να ανατραπούν με τη βίαιη συρρίκνωση και εξαφάνιση της μεσαίας τάξης, ενώ μια νέα πολυπληθής τάξη είναι υπό διαμόρφωση, που αποτελείται από τις δυνάμεις της επισφαλούς εργασίας (precariato).
Ενώ λοιπόν η οικονομία, η τεχνολογία και η επιστήμη έχουν, εδώ και δεκαετίες, παγκοσμιοποιηθεί, δεν υπάρχουν, σε παγκόσμιο επίπεδο, θεσμοί και δομές που θα μπορούσαν να θέσουν το πλαίσιο για την εξέλιξη αυτή προς όφελος του ανθρώπου.
2. Η αμηχανία της νεοφιλελεύθερης Ε.Ε.
Η Ευρώπη των εθνών-κρατών είναι δύσκολο να μετεξελιχθεί, στις παρούσες συνθήκες, σε ομοσπονδία. Στον πολυπολικό κόσμο που ανατέλλει είναι αναγκασμένη να τοποθετηθεί υπαρξιακά. Αν δηλαδή θα αποτελέσει έναν ισχυρό παγκόσμιο πόλο, καθώς ενδεχόμενη αδυναμία της θα ισοδυναμεί με υποβάθμισή της στον παγκόσμιο καταμερισμό εργασίας, με σημαντικές επιπτώσεις για τις χώρες του Νότου και ιδιαίτερα για την Ελλάδα.
Η Ευρώπη, στο παρελθόν, μέσω του οικονομικού ιμπεριαλισμού, αντλούσε πόρους από όλο τον κόσμο και, παρά την ανισότητα των εσωτερικών συναλλαγών, διαμόρφωσε ένα από τα υψηλότερα επίπεδα διαβίωσης. Σήμερα, το πρόβλημα της έλλειψης ενεργειακών πόρων και πρώτων υλών αναδεικνύει την αδυναμία της Ευρώπης των πολλαπλών ταχυτήτων να ανταποκριθεί στις σύγχρονες διεργασίες που προφανώς δεν μπορούν και δεν πρέπει να έχουν αποικιοκρατικά χαρακτηριστικά.
3. Οι ανακατατάξεις στην περιοχή
Στη Ν.Α. Ευρώπη, τη Μεσόγειο, τα Βαλκάνια και τη Μέση Ανατολή εξελίσσονται γεωστρατηγικού χαρακτήρα ανακατατάξεις που σχετίζονται με τον υπό διαμόρφωση νέο πολυπολικό κόσμο.
Μετά τη μερική αποχώρηση των ΗΠΑ του Τραμπ, είναι ήδη διακριτή η προσπάθεια κάλυψης του κενού από Ρωσία και Τουρκία. Το ίδιο διακριτή είναι και η προσπάθεια της Κίνας μέσω του προγράμματος one belt, one road (μια ζώνη ένας δρόμος) για την κυριαρχία και στις ευρωπαϊκές αγορές.
Ο αναθεωρητισμός από την πλευρά της Τουρκίας επιτείνει την ανάγκη διαμόρφωσης, από τη χώρα μας, μιας πολυδιάστατης, σύγχρονης και προοδευτικής εξωτερικής πολιτικής που θα κατανοεί τις ανάγκες του μέλλοντος και θα διαθέτει μακρόπνοο σχεδιασμό εθνικής στρατηγικής.
4. Η προσπάθεια κυριαρχίας των συστημικών δυνάμεων και της Ν.Δ. στη χώρα
Η διακυβέρνηση της Ν.Δ. χρησιμοποιεί ακόμη και την υγειονομική κρίση ως ευκαιρία για να επιβάλει πολιτικές που διευρύνουν τις ανισότητες, οδηγούν σε αδιέξοδο τη μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, διαλύουν τις εργασιακές σχέσεις και απαξιώνουν το κοινωνικό κράτος. Συνδυάζουν τον νεοφιλελευθερισμό, ως προς το περιεχόμενο της οικονομικής τους πολιτικής, με την ακροδεξιά αντίληψη, ως προς τον περιορισμό των δημοκρατικών δικαιωμάτων και την καταστολή, ενώ επαναφέρουν το κομματικό κράτος. Η πολιτική αυτή οδηγεί στην κοινωνική έκρηξη.
Οι συστημικές δυνάμεις, σχεδιάζοντας την πολιτική τους αναπαραγωγή, ώστε να παραμείνουν στην εξουσία, θα επιχειρούν να διοχετεύουν την κοινωνική δυσαρέσκεια σε παράπλευρα, νέα πολιτικά σχήματα στον χώρο της Άκρας Δεξιάς και της Κεντροδεξιάς, ενώ παράλληλα θα αναζητούν και ευεπίφορους κρίκους για ενσωμάτωση στις πολιτικές τους στοχεύσεις.
5. Αναγκαία απάντηση, η μετεξέλιξη του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία σε μεγάλο κόμμα της κυβερνητικής Αριστεράς.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. με επικεφαλής τον Αλέξη Τσίπρα έχει ήδη αναλάβει πολιτικές πρωτοβουλίες με στόχο τη διεύρυνση, τον μετασχηματισμό και τη μετεξέλιξη του κόμματος σε βασικό κορμό των αριστερών, προοδευτικών και δημοκρατικών δυνάμεων του ελληνικού λαού.
Οι αποφάσεις αυτές ελήφθησαν ομόφωνα από τα συλλογικά όργανα (ΚΕ – ΚΕΑ) και ενώ στηρίχθηκαν ενεργά από τη πλειοψηφία των στελεχών, από ένα άλλο μέρος έγιναν παθητικά αποδεκτές, γεγονός που, εν μέσω της κρίσης που διανύουμε, δημιουργεί εμφανή προβλήματα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ. αποτελεί ισχυρή δύναμη στον χώρο της ευρωπαϊκής αριστερής, προοδευτικής, ριζοσπαστικής και δημοκρατικής σκέψης κι ως εκ τούτου οφείλει να διαμορφώσει τη νέα μεγάλη κυβερνητική Αριστερά ώστε, αναλαμβάνοντας την κυβερνητική ευθύνη, να αλλάξει όσα στοιχειώνουν την κοινωνία και την πατρίδα μας.
Γι’ αυτούς τους λόγους, για τον καθένα από μας, αποτελεί πρώτιστο καθήκον η στήριξη και η συμβολή στην επίτευξη του συλλογικού εγχειρήματος.
6. Ενεργοί στη διαμόρφωση ρεύματος ιδεών.
Σ αυτή την προσπάθεια η συμβολή μας πρέπει να γίνεται ουσιαστική για σύγχρονες, επιστημονικές, ιδεολογικές, πολιτικές, προγραμματικές και οργανωτικές επεξεργασίες.
Ιδεολογικά: Είναι η ώρα της υπέρβασης του ιστορικού σχίσματος της Αριστεράς μεταξύ της Δεύτερης και Τρίτης Διεθνούς. Άλλωστε η αντιδικία αφορούσε, κυρίως, τον έλεγχο των μέσων παραγωγής και αυτό με βάση τα σύγχρονα δεδομένα έχει μετατεθεί σε άλλα επίπεδα, που αφορούν τη γνώση και την τεχνολογία.
Πολιτικά: Μέγιστο διακύβευμα αποτελεί η μετεξέλιξη της διαχρονικής προοδευτικής κοινωνικής πλειοψηφίας στη χώρα σε πολιτική. Είναι η ώρα της μετεξέλιξης και της σύνθεσης όλων των ιστορικών ρευμάτων της Αριστεράς στη βάση της σύγχρονης πραγματικότητας. Για τη διαμόρφωση μιας πολιτικής ενότητας που θα προσβλέπει στο αύριο και όχι στην αναφορά των διαχωριστικών γραμμών που χαρακτήρισαν τα ρεύματα αυτά στο παρελθόν.
Προγραμματικά: Η προγραμματική μας πρόταση, που βρίσκεται σε επεξεργασία, δεν μπορεί και δεν πρέπει να επηρεαστεί μόνο από την κυβερνητική εμπειρία. Πρέπει να επικεντρωθεί και στα νέα μεγάλα ζητήματα του αύριο που αφορούν τις διεργασίες τής, εν εξελίξει, 4ης βιομηχανικής επανάστασης, τη βιοηθική, την τεχνολογία.
Η προγραμματική πρόταση πρέπει να δίνει πολιτική έκφραση στην κοινωνική πλειοψηφία όλων των δυνάμεων που έχουν λόγους να στηρίξουν ένα ολοκληρωμένο εναλλακτικό σχέδιο διακυβέρνησης με ριζοσπαστικές και κοινωνικά δίκαιες αλλαγές που θα υπηρετούν την κοινωνική συνοχή και τη δημοκρατία. Ένα σύγχρονο παραγωγικό μοντέλο, με έμφαση στην καινοτομία, στην εξωστρέφεια και στο συνεταιριστικό παράδειγμα.
Οργανωτικά : Το μοντέλο του κόμματος πυραμιδικού τύπου έχει εξαντλήσει τα όριά του. Αυτό το μοντέλο έχει αποδειχθεί ικανό σε περιόδους έντασης εργασίας. Σήμερα όμως έχουμε μεταβεί σε περίοδο έντασης γνώσης και κεφαλαίου.
Ο ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ., ως πολυσυλλεκτικό κόμμα της Αριστεράς που δεν έχει επηρεαστεί από τη λογική του κεντρικού σχεδιασμού και των πλάνων, ως κόμμα που δεν επιδιώκει να ενσωματωθεί στη διαχειριστική αντίληψη της σοσιαλδημοκρατίας, μπορεί να συμβάλει καθοριστικά.
Είμαστε σε μια φάση αναζήτησης ενός νέου μοντέλου δομής και λειτουργίας κόμματος για να υπάρξει υπέρβαση της ιδιώτευσης, του εφησυχασμού και της δυσανεξίας των πολιτών απέναντι στα κόμματα, που οδηγεί σε μεγάλα ποσοστά αποχής.
Γι’ αυτό πρέπει να:
Διαχέεται στον κοινωνικό και παραγωγικό ιστό.
Διακρίνεται για τη δημοκρατική λειτουργία και την αποτελεσματικότητά του.
Ενισχύει το αξιακό πλαίσιο συνύπαρξης των μελών του κόμματος, προτάσσοντας το συλλογικό συμφέρον
Ενισχύει την αξιοκρατία.
Διασυνδέεται με κάθε έκφραση του μαζικού κινήματος και σε περίοδο κυβερνητικής ευθύνης.
Διερευνά τις μελλοντικές τάσεις σε όλες τις πτυχές τους κοινωνικού γίγνεσθαι, με στόχο όχι απλώς να τις ερμηνεύει αλλά και να διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη διαμόρφωση του αύριο.
Επεξεργάζεται συλλογικά και με τρόπο αξιόπιστα επιστημονικό το κυβερνητικό του πρόγραμμα.
Είναι σε θέση να αξιοποιεί τις νέες τεχνολογίες.
Δένει με τις αγωνίες και τις αναζητήσεις των νέων ανθρώπων.
Ιδιαίτερα η νέα γενιά, που τόσο στοχοποιείται από την κυβέρνηση της Ν.Δ., οφείλει να αποτελεί την προτεραιότητα του ΣΥΡΙΖΑ – Π.Σ..
Αποτελεί τη γενιά που βρίσκεται αντιμέτωπη, την τελευταία δεκαετία, με κρίσεις που την οδηγούν στο περιθώριο των εξελίξεων και εμείς οφείλουμε να της δώσουμε τη δυνατότητα να βγει στο προσκήνιο μέσω της ισότιμης πολιτικής συμμετοχής.
Ως εκ τούτου είναι απαραίτητη η προγραμματική δέσμευση για ένα σχέδιο που θα τους αφορά και στη χάραξη του να συμβάλουν ισότιμα, όπως και στη διαμόρφωση της μεγάλης ευρωπαϊκής κυβερνητικής Αριστεράς που θα το υλοποιήσει.
7. Γιατί επιλέγουμε να λειτουργήσουμε ως ρεύμα ιδεών για την ενδυνάμωση του ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία.
Ο ΣΥΡΙΖΑ στη διαδρομή του ήταν ένα κόμμα που διαρθρώθηκε με βάση τις συνιστώσες. Στη συνέχεια, προέκυψε η ανάγκη μετάβασης στις τάσεις. Οι τάσεις τη συγκεκριμένη περίοδο είχαν θετική συμβολή, σήμερα όμως έχουν υπερβεί τα όριά τους και κατά συνέπεια προτείνεται η κατάργησή τους και η υιοθέτηση των ρευμάτων ιδεών.
Ρεύματα ιδεών που συγκροτούνται στη βάση των μεγάλων θεματικών ενοτήτων. Δεν είναι πάγια και διαχρονικά, δεν έχουν εσωτερική δομή και ηγεσίες και, κυρίως, δεν συνιστούν μηχανισμούς αναπαραγωγής χρεοκοπημένων νοοτροπιών.
Μ’ αυτό τον τρόπο προτάσσεται η πολιτική διεργασία και ενισχύεται η λειτουργία του κόμματος, που για να είναι θελκτικό πρέπει να χαρακτηρίζεται από αξιοκρατία, συλλογικότητα και να διαθέτει σαφές πλαίσιο κανόνων λειτουργίας.
Επιλέγουμε να λειτουργήσουμε ως ένα σύγχρονο ρεύμα ιδεών προκειμένου όχι απλώς να παρακολουθούμε αλλά και να συμβάλουμε ενεργά στο εγχείρημα διαμόρφωσης της ευρωπαϊκής κυβερνητικής Αριστεράς ως κορμού της μεγάλης προοδευτικής παράταξης.
Επιλέγουμε να ανοίξουμε ξανά τη συζήτηση για τις αξίες της Αριστεράς και πώς τις υπερασπιζόμαστε σε ένα τοξικό περιβάλλον ατομικισμού και ιδιοτέλειας.
* Το εγχείρημα του ρεύματος ιδεών ως συνέχεια της πρωτοβουλίας των Αντώνη Κοτσακά, μέλους του Π.Σ ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, Πάνου Ρήγα, πρώην γραμματέα της Κ.Ε. ΣΥΡΙΖΑ, Νίκου Σκορίνη, μέλους του Π.Σ ΣΥΡΙΖΑ – Προοδευτική Συμμαχία, που με κείμενό τους είχαν παρέμβει δημόσια πριν από ένα μήνα, στηρίζεται μέχρι στιγμής από εκατοντάδες μέλη και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ πανελλαδικά, μέλη της Κ.Ε. και της ΚΕΑ του ΣΥΡΙΖΑ, βουλευτές, πρώην υπουργούς και βουλευτές και από ευκαταφρόνητο αριθμό μελών των οργανώσεων ΣΥΡΙΖΑ Ανατολικής Αττικής.
