Πάνω από 20.000 στρέμματα καμένης γης και ανυπολόγιστες ζημιές σε κατοικίες και επιχειρήσεις είναι ο απολογισμός που άφησε πίσω της η μεγάλη πυρκαγιά η οποία, ναι μεν εκδηλώθηκε στην Πεντέλη, στη συνέχεια όμως κατέκαψε πολλές περιοχές του Δήμου Παλλήνης, κυρίως αυτές που βρίσκονται βόρεια της Λεωφόρου Μαραθώνος. Κι όμως, ΜΜΕ και δημόσιες αρχές συνεχίζουν να αναφέρονται σε πυρκαγιά Πεντέλης και όχι σε πυρκαγιά Παλλήνης και Ντραφίου.
Παρά τους κυβερνητικούς ισχυρισμούς και πανηγυρισμούς για άμεση αντιμετώπιση της φωτιάς και καλό συντονισμό των φορέων, η αποτύπωση των γεγονότων αποδεικνύει ότι το περίφημο σχέδιο του υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας όπως και αυτό της Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Παλλήνης όχι απλά δεν λειτούργησαν, αλλά από θαύμα δεν θρηνήσαμε ανθρώπινες ζωές.
Να πάρουμε τα πράγματα από την αρχή
Η πυρκαγιά ξεκίνησε στις 5.19 μ.μ. και σύμφωνα με πηγές από την Πυροσβεστική την εντόπισαν αμέσως ο διοικητής και ένα περιπολικό όχημα του 12ου πυροσβεστικού σταθμού, ενώ ταυτόχρονα πολίτες που είδαν τον καπνό τηλεφώνησαν στο «199».
Μιλώντας σε συναδέλφους του, ο συγκεκριμένος αξιωματικός δήλωσε ότι σε διάστημα 5 έως 7 λεπτών βρέθηκε κοντά στην εστία απ’ όπου ξεκίνησε η φωτιά, ενώ στον ίδιο χρόνο έφτασαν κατά δήλωσή τους στο μέτωπο και οι εθελοντές δασοπυροσβέστες της περιοχής.
Από στοιχεία του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας προκύπτει ότι αμέσως μετά την αναγγελία της πυρκαγιάς δόθηκε εντολή σε πέντε υδροφόρα οχήματα να σπεύσουν στο σημείο, ενώ μέχρι τις 5.40 μ.μ. είχαν κινητοποιηθεί 32 οχήματα. Από το ηλεκτρονικό σύστημα καταγραφής της Πυροσβεστικής, πάντως, προκύπτει ότι οι δύο πρώτες υδροφόρες από τον 12ο σταθμό στη λεωφόρο Μαραθώνος (Παλλήνη) δήλωσαν άφιξη στο συμβάν περίπου 30 λεπτά αργότερα.
Η φωτιά σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα επεκτάθηκε από την Πεντέλη στα βόρεια της Ανθούσας, τα πυροσβεστικά οχήματα κατάφεραν ως ένα σημείο να την αντιμετωπίσουν στην περιοχή που εκτείνεται το γήπεδο ποδοσφαίρου και γύρω στις 11 μ.μ. οι φλόγες πέρασαν στα απρανή του ρέματος μεταξύ Παλλήνης και Ανθούσας αποτεφρώνοντας ό,τι “εύρισκαν” μπροστά τους.
Λίγο αργότερα ένα δεύτερο κύμα φωτιάς από τη θέση Άγιος Πέτρος Πεντέλης διέσχισε το Νοσοκομείο Παίδων από το οποίο ήδη είχαν απομακρυνθεί νοσηλευόμενοι και προσωπικό, καταλήγοντας στο ρέμα που χωρίζει το Γέρακα από την Ανθούσα.
Από εκεί και πέρα χάθηκε κάθε έλεγχος, η φωτιά απλώθηκε παντού διασχίζοντας όλους τους οικισμούς άνω της Λεωφ. Μαραθώνος, δηλαδή, Πανόραμα, Νέα Παλλήνη, Μάριζα, Καραούζι, Λόφος Παλλήνης, Άγιος Αθανάσιος, Ανθούσα, καταστρέφοντας σπίτια, επιχειρήσεις, αμπελώνες, δασικές εκτάσεις και σχεδόν όλες τις χορτολιβαδικές περιοχές.
Κοντολογίς…Η φωτιά στο Δήμο Παλλήνης -σαφώς μεγαλύτερη από την αντίστοιχη του 2009- δεν έσβησε από τα πυροσβεστικά μέσα το βράδυ της Τρίτης 19 προς την Τετάρτη 20 Ιουλίου, έσβησε μόνη της γύρω στις 6 το πρωί και αφού κατέστρεψε πολλές περιουσίες και βέβαια, ακύρωσε κάθε ίχνος πολιτικής προστασίας για την αποτελεσματικότητα της οποίας, ο Δήμαρχος Παλλήνης δήλωνε όλο το προηγούμενο διάστημα, «καθ΄ όλα, έτοιμος…!”»
Επικίνδυνες εγκαταλείψεις οικισμών
Το 112 ξεκίνησε από νωρίς να χτυπά στα κινητά των κατοίκων της περιοχής και να δίνονται εντολές εκκένωσης συγκεκριμένων οικισμών. Αστυνομικοί και πυροσβέστες πήγαιναν από πόρτα σε πόρτα, κυρίως όταν έπεσε το σκοτάδι, για να απομακρύνουν κατοίκους από τα σπίτια τους. Ο μηχανισμός όμως και εδώ δεν λειτούργησε, με αποτέλεσμα να εκφράζονται έντονες ανησυχίες για ανάλογες επιχειρήσεις στο μέλλον. Το σχέδιο εκκένωσης μιας περιοχής δεν βασίζεται στο 112, αλλά σε οργανωμένο σχέδιο του κάθε τοπικού Δήμου που προβλέπει συγκεκριμένα σημεία συγκέντρωσης των κατοίκων, οχήματα για τη μεταφορά τους και οδούς διαφυγής.
Η περίπτωση του οικισμού Λόφος Παλλήνης
Δοθείσης αφορμής: στο Λόφο Παλλήνης η τύχη αυτή τη φορά ήταν με το μέρος των κατοίκων του. Όπως είναι γνωστό, η είσοδος και έξοδος οχημάτων στον συγκεκριμένο οικισμό -απέχει 6 λεπτά από τη Λεωφ. Μαραθώνος- γίνεται από τον ίδιο δρόμο, την Σαλαμίνος, πλάτους περίπου 5-6 μέτρων.
Όταν κατά τις 4 τα ξημερώματα της Τετάρτης 20 Ιουλίου οι φλόγες είχαν κυκλώσει τον οικισμό απ ‘ όλες τις πλευρές του ορίζοντα και ο τρόμος είχε ζώσει μικρούς και μεγάλους ωθώντας τους στην άμεση εγκατάλειψη των κατοικιών τους, μπορεί κάποιος από τη Δημοτική Αρχή να αντιληφθεί το μέγεθος της τραγωδίας ποιο θα ήτανε και πόσα θύματα θα θρηνούσαμε σήμερα;
Αν, δηλαδή κατά την εγκατάλειψη του οικισμού -η οποία έγινε αυτοβούλως- και στο σημείο που η Σαλαμίνος για περίπου 10 μέτρα έχει πλάτος 4-5 μέτρων, κάποιο από τα οχήματα για οποιονδήποτε λόγο ακινητοποιούνταν στο συγκεκριμένο σημείο, όλοι οι επόμενοι που επίσης άρον-άρον, έφευγαν από την φλεγόμενη περιοχή τους, τι θα έκαναν, που θα πήγαιναν αφού ακόμη και το παρακείμενο ρέμα που θα μπορούσε κάποιος να καταφύγει, ήταν παραδομένο στις φλόγες! Η τύχη ήταν με το μέρος των κατοίκων, σε μια όμως επόμενη φωτιά, ποιός εγγυάται ότι θα επαναληφθεί η ίδια καλή συγκυρία;
Τελειώνοντας, να υπενθυμίσουμε τους βασικούς άξονες αντιμετώπισης των δασικών πυρκαγιών στην Ευρώπη και αφού τους αντιστοιχήσουμε με τους δικούς μας, να βγάλουμε τα συμπεράσματα μας μήπως και κάποια μέρα αποφασίσουμε να σοβαρευθούμε.
Τι ισχύει στις χώρες της Ευρώπης
- Η πρόληψη, ο έγκαιρος εντοπισμός και η συνακόλουθη άμεση κατάσβεση των πρώτων εστιών φωτιάς, καθώς στο 80% των περιπτώσεων τα πρώτα 40 λεπτά οι πυρκαγιές αντιμετωπίζονται ακόμη και από ολιγομελείς ομάδες πυρόσβεσης.
- Σε περίπτωση που αυτό δεν καταστεί εφικτό, ακολουθείται ένα σχέδιο ανακοπής της πυρκαγιάς σε σημείο που επιτρέπει τη δράση πολυπληθών δυνάμεων της Πυροσβεστικής και μεθόδους όπως το αντιπύρ, που από φέτος επιτρέπεται και στη χώρα μας.
- Η οργανωμένη εγκατάλειψη οικισμών, -υπόθεση παντελώς άγνωστη για την Πολιτική Προστασία του Δήμου Παλλήνης- προκειμένου να μην θρηνήσουμε θύματα.
Αυτός ο σχεδιασμός ακολουθείται σε πολλές χώρες της Ευρώπης τα τελευταία χρόνια, με καλύτερα ή χειρότερα κατά περίπτωση αποτελέσματα, με τη φονική πυρκαγιά στο Μάτι να θεωρείται πανευρωπαϊκά turning point για τη διαχείριση των λεγόμενων mega-πυρκαγιών, όπως, δηλαδή αυτή που έπληξε στις 20 Ιουλίου το Δήμο Παλλήνης.