Αλέξης Τσίπρας στη Βουλή: απορρυθμίζετε το σύνολο της περιβαλλοντικής πολιτικής της χώρας

Η ομιλία του Προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Τσίπρα στη Βουλή στη συζήτηση για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος:

Κυρίες και κύριοι Βουλευτές

Θα ξεκινήσω την τοποθέτησή μου με το θέμα που έθεσε αρχικά ο κ. Σκανδαλίδης στην παρέμβασή του και δεν είναι άλλο από τη διαδικασία μέσα από την οποία συζητάμε πολύ κρίσιμα νομοσχέδια, όπως το σημερινό.

Η διαδικασία δεν είναι ένα δευτερεύον ζήτημα. Μέχρι προχθές η κυβέρνηση, στο όνομα της έκτακτης ανάγκης, με τη συγκατάθεση των κομμάτων, νομοθετούσε με Πράξεις Νομοθετικού Περιεχομένου, και για ζητήματα που δεν είχε την συγκατάθεση να προχωρήσει, πέραν της πανδημίας.

Σήμερα που βρισκόμαστε στη δεύτερη αυτή φάση, που βεβαίως οφείλουμε να κρατάμε τις αποστάσεις, η Βουλή να είναι μέσα από μια διαδικασία που προφανώς δεν θα είναι όλοι οι βουλευτές παρόντες την ίδια στιγμή, αποφασίζει η κυβέρνηση μια σειρά νομοθετικών σχεδίων που είχε προφανώς στο συρτάρι –δικαίωμά της είναι αυτό- να τα προωθήσει τους επόμενους τρεις μήνες, 26 νομοσχέδια.

Αυτό δεν δικαιολογεί καμιά κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Και δεν μπορούν αυτά τα 26 νομοσχέδια, κρίσιμα πολλά απ’ αυτά, να προωθηθούν μέσα από μια διαδικασία που η Βουλή θα υπολειτουργεί, που θα υπάρχουν περιορισμοί στις ακροάσεις φορέων, που θα υπάρχουν περιορισμοί στις συνεδριάσεις των σχετικών επιτροπών.

Και το πιο κρίσιμο, κατά την άποψή μου, είναι ένα ζήτημα για το οποίο πήρα την πρωτοβουλία και ενημέρωσα και τον Πρόεδρο της Βουλής το πρωί για την κάθετη διαφωνία μας: Δεν μπορεί η Βουλή, όταν τίθεται αίτημα ονομαστικής ψηφοφορίας από την μεριά των κομμάτων της αντιπολίτευσης, να ψηφίζει δια της επιστολικής ψήφου.

Διότι αυτό δεν παραβιάζει μονάχα τον κανονισμό της Βουλής, παραβιάζει το Σύνταγμα. Και όπως πολύ καλά γνωρίζετε και όσοι έχετε καλύτερες νομικές γνώσεις από μένα και έχετε σπουδάσει νομικά –εγώ μηχανικός έχω σπουδάσει, αλλά αυτό το καταλαβαίνω- δεν μπορεί να αλλάζει το Σύνταγμα με καμία απόφαση της επιτροπής των προέδρων, ούτε καν με απόφαση τροποποίησης του κανονισμού της Βουλής δεν μπορεί να αλλάξει το Σύνταγμα.

Και το άρθρο 70 του Συντάγματος, παρ. 7, ρητώς λέει ότι η επιστολική ψήφος προβλέπεται μόνο για αποστολές της Βουλής ή της κυβέρνησης στο εξωτερικό.

Στην πραγματικότητα δηλαδή τι γίνεται εδώ; Για να μιλάμε μεταξύ μας -μας ακούει ο ελληνικός λαός-, αλλά να μιλήσουμε και τη γλώσσα του ελληνικού λαού:

Αναθέτουν στους Γραμματείς των κοινοβουλευτικών Ομάδων την ψήφο συνείδησης που το ίδιο το Σύνταγμα ορίζει ότι πρέπει να την δώσει αυτοπρόσωπα ο βουλευτής, με την παρουσία του μέσα στο Κοινοβούλιο, όχι να την αναθέσει δια της επιστολής του στον Γραμματέα της Κοινοβουλευτικής Ομάδας.

Και όταν αυτό θα γίνει και για κρίσιμα νομοσχέδια το επόμενο διάστημα, εγείρεται ένα μείζον ζήτημα δημοκρατικής τάξης και κοινοβουλευτικής λειτουργίας.

Και σε αυτή την τακτική εμείς δεν πρόκειται να συναινέσουμε. Και ζήτησα από τον Πρόεδρο να υπάρξουν οι απαραίτητες εκείνες διαβουλεύσεις ώστε αυτό να μην επαναληφθεί.

Προφανώς, ζούμε μια ιδιότυπη, πρωτόγνωρη κατάσταση. Θα μπορούσαμε όμως, μέσα από πέντε διαδοχικές παρουσίες 60 βουλευτών στην αίθουσα, να διαρκέσει ενδεχομένως και 2 και 2,5 και 3 ώρες η διαδικασία της ψηφοφορίας, να έρχονται οι 60 να ψηφίζουν. Με ηλεκτρονικό τρόπο, ούτε 5 λεπτά δεν θα κάνει η διαδικασία. Θα φεύγουν, μετά από ένα τέταρτο θα έρχονται οι επόμενοι.

Υπάρχουν λύσεις.

Απορρίψατε την πρότασή μας για να γίνουν θερινά τμήματα, όπως ορίζει ο Κανονισμός, με ένα Προεδρικό Διάταγμα. Προφανείς οι λόγοι γιατί το απορρίψατε. Σκοπιμότητες πολιτικές εξυπηρετεί. Αλλά, στο όνομα της πανδημίας μην πάμε τώρα να υιοθετήσουμε άλλου είδους σκοπιμότητες, που αίρουν την ίδια τη λογική της κοινοβουλευτικής λειτουργίας. Την καταστρατηγούν.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές,

Θεωρώ ότι το ζήτημα της δημοκρατικής λειτουργίας και της λειτουργίας του Κοινοβουλίου στις συνθήκες τις ιδιότυπες που ζούμε δεν είναι δευτερεύον. Και γι αυτό ξεκινάω απ’ αυτό και παίρνω λίγο χρόνο από την τοποθέτησή μου για το νομοσχέδιο.

Και το λέω αυτό διότι έχω την αίσθηση ότι από την πλευρά της κυβέρνησης υπάρχει η πρόθεση να κανονικοποιηθεί μια κατάσταση εξαίρεσης που δημιούργησε και προκάλεσε η πανδημία.

Και άκουσα και τον πρωθυπουργό σήμερα το πρωί μου έκανε πολύ μεγάλη εντύπωση ότι είχε να σχολιάσει τη συγκέντρωση διαμαρτυρίας έξω από τη Βουλή χθες των εκπροσώπων των φορέων των οικολογικών οργανώσεων και των μη κυβερνητικών οργανώσεων.

Ξαφνικά τον έπιασε ο πόνος ότι οι άνθρωποι αυτοί που συγκεντρώθηκαν, τηρώντας όσο μπορούσαν βεβαίως τις αποστάσεις -δεν ήταν και καμιά μεγάλη συγκέντρωση-, αποτελούν κίνδυνο διότι δεν τηρούν τους κανόνες και αποτελούν υγειονομικό κίνδυνο.

Τον έπιασε ο πόνος τον πρωθυπουργό. Όταν όμως ο ίδιος κάλεσε στο τηλέφωνο τον δήμαρχο και του ζήτησε να αλλάξει δρομολόγιο και να περάσει έξω από το Μαξίμου το φορτηγό που έκανε συναυλία και καλούσε τους δημοσιογράφους και τα τηλεοπτικά συνεργεία να τον αποθανατίσουν σ’ αυτή την δήθεν αυθόρμητη στιγμή, δεν τον πείραξαν οι αποστάσεις που δεν τηρήθηκαν.

Τώρα τον πειράξανε που βρέθηκαν κάποιοι άνθρωποι, εκπρόσωποι ΜΚΟ και Οικολογικών Περιβαλλοντικών Οργανώσεων, που δεν εκλήθησαν στη διαβούλευση να πουν τη γνώμη τους, να διαδηλώσουν απέναντι στο νομοσχέδιο που κατέθεσε ο κ. Χατζηδάκης.

Μη τυχόν, θα πω εγώ, και χαλάσει αυτή η ωραία σούπα της ομοφωνίας, της απόλυτης ομοφωνίας, ακριβοπληρωμένης, έναντι αντιτίμου 20 εκ. ευρώ σε διαφημιστική πίτα, κατά το δοκούν μοιρασμένη, χωρίς λογοδοσία, χωρίς διαφάνεια, σε διάφορα ψευτο-σάιτ δεξιά και αριστερά, για να δημιουργηθεί αυτή η επίπλαστη εικόνα της εικονικής πραγματικότητας, θα πω. Διότι η κοινωνία δεν λιβανίζει.

Η κοινωνία σήμερα βρίσκεται έναντι μιας πρωτοφανούς κατάστασης.

Μόνο που αυτή η κατάσταση δεν είναι η κανονικότητα. Είναι μια δύσκολη κατάσταση και όσο πάει δυσκολεύει.

Και με την ευκαιρία, κ. Χατζηδάκη, να κάνω κι ένα σχόλιο, διότι εσείς είσαστε υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος –τώρα το περιβάλλον το έχετε βγάλει λίγο από το προσκήνιο- ασχοληθήκατε μέχρι σήμερα, μέχρι να καταθέσετε αυτό το νομοσχέδιο, περισσότερο με την ενέργεια.

Όμως, είσαστε, θα έλεγε κανείς, από τους υπουργούς που έχουν γνώση και της οικονομικής πραγματικότητας –δεν ξέρω αν συμμετέχετε στις συσκέψεις του οικονομικού επιτελείου, φαντάζομαι όχι, αλλά δεν είναι άγνωστα γράμματα για σας αυτά.

Είναι δυνατόν να γίνεται αυτό το χάος με την πρόβλεψη για τους ρυθμούς τους υφεσιακούς το 2020; Αυτό δείχνει μια εικόνα κυβέρνησης που ξέρει πού πατάει; Που μπορεί να σχεδιάσει για την επόμενη μέρα;

Ακούσαμε τον υπουργό των Οικονομικών στην αρχή της κρίσης να μας μιλάει για ανάπτυξη κοντά στο 0%. Και έφερε ένα πακέτο μέτρων το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης. Μετά αναθεώρησε ο υπουργός των Οικονομικών και μας είπε ότι θα είναι μεγαλύτερη η ύφεση, θα είναι 2-3%.

Το πακέτο των μέτρων δεν άλλαξε ουσιαστικά. Την προηγούμενη βδομάδα ήρθε ο υπουργός των Οικονομικών και μας είπε ότι θα είναι 4,7% η ύφεση το 2020. Ίδιο το πακέτο. Άντε να προστέθηκαν κάτι παρατάσεις και η επιστρεπτέα ενίσχυση με πολύ αυστηρά κριτήρια στις επιχειρήσεις.

Την προηγούμενη Πέμπτη το 4,7% το έκανε 7,9% ο υπουργός Οικονομικών. Και μάλιστα εχθές που μιλούσε εδώ στη Βουλή σε ερώτηση του Ευκλείδη Τσακαλώτου μιλούσε για 7,9%. Και την ίδια στιγμή που ομιλούσε για 7,9%, ο πρωθυπουργός στο CNN έλεγε ότι θα είναι 10% η ύφεση.

Πέραν του γεγονότος ότι είναι αδιανόητο -δηλαδή αν εσείς Δευτέρα, Τετάρτη, Παρασκευή ανεβάζετε την ύφεση κατά 2 μονάδες, θα αρχίσω να ανησυχώ πού θα είναι την άλλη βδομάδα.

Αλλά, πέραν αυτού του γεγονότος, ότι δεν έχετε εικόνα του τι μας έρχεται, το κρίσιμο ζήτημα είναι ότι ούτε όταν είπε 7,9% ο κ. Σταϊκούρας, ούτε όταν προέβλεψε 10% χθες ο κ. Μητσοτάκης, σκεφθήκατε τα μέτρα αυτά που εξαγγείλατε όταν η πρόβλεψη ήταν για 0% ή 2-3% ύφεση να τα αλλάξετε.

Είτε 2% είναι η ύφεση, είτε 10%,τα ίδια μέτρα.

Και το ερώτημα είναι γιατί; Δεν υπάρχουν τα λεφτά; Έτσι είπε ο κ. Μητσοτάκης στην προηγούμενη συνάντησή μας εδώ. Δεν έχουμε λεφτόδεντρα, είπε.

Τώρα με βάζετε σε πειρασμό να μιλήσω για τα λεφτόδεντρα των απευθείας αναθέσεων ή τα κλεφτόδεντρα, γιατί αυτά δεν είναι λεφτόδεντρα, των προγραμμάτων ψευτοκατάρτισης. Αλλά θα πω και για τα λεφτόδεντρα που έχετε στις σελίδες του νομοσχεδίου που έχετε μπροστά στα χέρια σας, κ. υπουργέ.

Όταν για τους επικεφαλής Οργανισμών στην ενέργεια, της Ελληνικής Διαχειριστικής Εταιρείας Υδρογονανθράκων, του προέδρου, του αντιπροέδρου και του διευθύνοντος συμβούλου υπάρχει η δυνατότητα να δίνετε μισθούς 8 χιλιάδων ευρώ.

Αυτό φέρνετε με τροπολογία.
Αλλά ούτε σε αυτό θα επιμείνω.

Θα πω ότι τα 37 δισ. ευρώ που άφησε ως παρακαταθήκη στην κοινωνία και στην οικονομία η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ από τη χρηστή διαχείριση της προηγούμενης περιόδου δεν είναι λεφτόδεντρα. Είναι υπαρκτά χρήματα.

Και το κρίσιμο ερώτημα είναι γιατί δεν αξιοποιείτε αυτό το πακέτο, αυτό το μαξιλάρι ρευστότητας εμπροσθοβαρώς, ώστε να μειώσετε, όσο είναι δυνατόν, τις συνέπειες αυτής της ύφεσης που από βδομάδα σε βδομάδα εσείς οι ίδιοι με τις προβλέψεις σας την πολλαπλασιάζετε και διαρκώς αναθεωρείτε προς τα χειρότερα τις προβλέψεις σας.

Τι θα γίνουν αυτά τα χρήματα; Και ξέρετε, εδώ δεν είναι αριθμοί. Πίσω από τους αριθμούς κρύβονται ανθρώπινες ζωές, λουκέτα στην αγορά, απολύσεις, επιχειρήσεις που καταρρέουν, άνθρωποι που βγαίνουν στην ανεργία, όνειρα που γκρεμίζονται, ζωές που καταστρέφονται.

Δεν αλλάζουν λοιπόν οι προβλέψεις σας για τα χρήματα που πρέπει να δοθούν στην πραγματική οικονομία, ενώ υπάρχουν τα χρήματα. Το μόνο που αλλάζει είναι ο τρόπος με τον οποίον επιχειρείτε να αντιμετωπίσετε αυτούς που μέχρι χθες υμνούσατε, τη λεγόμενη μεσαία τάξη.

Τους λέγατε νοικοκυραίους, τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας μέχρι χθες. Σήμερα όμως τους λέτε μπαταχτσήδες και τις επιχειρήσεις τους τις λέτε επιχειρήσεις ζόμπι. Όπως είπε, αν δεν κάνω λάθος, χθες ο υφυπουργός των Οικονομικών, ο κ. Ζαβός.

Ποιες λοιπόν είναι αυτές οι επιχειρήσεις ζόμπι; Δώστε εσείς μια απάντηση. Αυτές που παλεύουν να ξανανοίξουν; Αυτές που χρωστάνε τον ΦΠΑ και δεν ξέρουν τι θα τους ξημερώσει;

Αυτές που δεν μπορούν, ούτε μπορούσαν στο παρελθόν, να περάσουν έξω από τις τράπεζες διότι δεν τους δανειοδοτούσαν; Αυτές που αποκλείστηκαν από την επιστρεπτέα προκαταβολή, από τις εγγυήσεις; Αυτές είναι οι εταιρείες ζόμπι;

Όλα αυτά χρήζουν απαντήσεων. Απαντήσεων σε αυτό τον κόσμο, όχι σε εμένα.

Έρχομαι στα θέματα του νομοσχεδίου–σκούπα που φέρατε να ψηφίσετε σήμερα.

Διότι ο όρος “σκούπα” ταιριάζει εδώ. Δεν επιχειρείτε να «καθαρίσετε» τους θεσμούς διαφύλαξης του περιβάλλοντος και αξιοποίησης, προς όφελος της ανάπτυξης.

Αλλά, εδώ επιχειρείτε μια σκούπα, διότι στην πραγματικότητα έρχεστε να απορυθμίσετε το θεσμικό πλαίσιο που διέπει το περιβάλλον στη χώρα μας.

Ο κ. Μητσοτάκης σήμερα μίλησε για υπέρ-ρύθμιση. Όταν υπάρχει υπέρ-ρύθμιση, τι χρειάζεται; Απορρύθμιση. Αυτό κάνει.

Και καταστρατηγείται ακόμα και τις ευρωπαϊκές οδηγίες, απορρυθμίζοντας το σύνολο της περιβαλλοντικής πολιτικής και των περιβαλλοντικών λειτουργιών της χώρας.

Η ελαστικοποίηση της περιβαλλοντικής νομοθεσίας, προκειμένου να ενθαρρυνθεί η εκμετάλλευση πόρων, μέσω μιας «άγριας» μη βιώσιμης ανάπτυξης, είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσει σοβαρές επιπτώσεις στο περιβάλλον αλλά και στην ποιότητα ζωής όλων μας και στην ίδια την ελληνική κοινωνία.

Επειδή οι εισηγητές μας έχουν επαρκώς τοποθετηθεί σε μια σειρά από πτυχές του νομοσχεδίου, εγώ ενδεικτικά θα επισημάνω ορισμένα βασικά σημεία του νομοσχεδίου.

Πρώτο σημείο: Σε σχέση με την περιβαλλοντική αδειοδότηση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων

Για όλους τους υπέρμαχους του νεοφιλελευθερισμού, η περιβαλλοντική αδειοδότηση δυστυχώς αντιμετωπίζεται ως μια περιττή διαδικασία, χρονοβόρα διοικητική διαδικασία περιττή και ως σημαντικός ανασταλτικός παράγοντας για την προώθηση των επενδύσεων και την ανάπτυξη.

Με το νομοσχέδιό σας, η περιβαλλοντική αδειοδότηση τροποποιείται και περιορίζεται με περιπτωσιολογικές ρυθμίσεις ώστε τελικά να εξυπηρετούνται συγκεκριμένα συμφέροντα.

Η πρόταση απλοποίησης της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, όπως περιγράφεται στο σχέδιο Νόμου, οδηγεί στην επί της ουσίας κατάργησή της, καταστρατηγώντας το άρθρο 24 του Συντάγματος σύμφωνα με το οποίο αποτελεί υποχρέωση της πολιτείας η προστασία του περιβάλλοντος.

Όμως εγώ, κυρίες και κύριοι της συμπολίτευσης, θέλω να σας προειδοποιήσω για κάτι: Η επιμονή σας να συνδέετε την επανεκκίνηση της οικονομίας και την ανάπτυξη, απλά με την επίσπευση της περιβαλλοντικής αδειοδότησης, θα έχει τελικά τα αντίθετα αποτελέσματα.

Επιδιώκοντας την υποτιθέμενη επίσπευση, χωρίς ουσιαστική αξιολόγηση των μελετών και επιβάλλοντας ασφυκτικές προθεσμίες, εσείς δημιουργείτε τώρα συνθήκες ανασφάλειας δικαίου για τους σοβαρούς επενδυτές.

Οι καθυστερήσεις ή και οι ακυρώσεις επενδύσεων λόγω προσφυγών όχι μόνο δεν θα εξαλειφθούν μετά την παρέμβασή σας, αλλά θα πολλαπλασιαστούν. Θα γίνουν περισσότερες.

Όσοι λοιπόν σας έχουνε πείσει ότι η παραβίαση της νομοθεσίας για την προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί φιλοεπενδυτική ή φιλοαναπτυξιακή στρατηγική, επιτρέψτε μου να πω, ότι είναι απολύτως ανόητοι, διότι στην πράξη θα γίνει το αντίθετο.

Η περιβαλλοντική αδειοδότηση αποτελεί υπεραξία για την επιχειρηματικότητα και όχι εχθρό. Για την σοβαρή επιχειρηματικότητα, βεβαίως. Όχι για την επιχειρηματικότητα της αραχτής.
Γιατί το περιβάλλον πρέπει να το βλέπουμε ως αναπτυξιακό πόρο και όχι ως κάποιο εμπόδιο το οποίο πρέπει να υπερβούμε.

Δεύτερο σημείο: Για τους Φορείς Διαχείρισης Προστατευόμενων Περιοχών (ΦΔΠΠ) και τις περιοχές Natura

Με το νομοσχέδιό σας καταργούνται οι Φορείς Διαχείρισης, ένα δοκιμασμένο εδώ και χρόνια μοντέλο διαχείρισης, αποκεντρωμένο και συμμετοχικό. Το αντικαθιστάτε με ένα μοντέλο αυστηρά ελεγχόμενο από το κεντρικό κράτος, χωρίς πραγματική συμμετοχή της τοπικής αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών.

Το νέο σύστημα διοίκησης δεν εμπεριέχει διαδικασίες συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών, των δήμων, των κοινοτήτων, των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης στη λήψη διαχειριστικών αποφάσεων, σε πλήρη αντίθεση με ό,τι συμβαίνει στην υπόλοιπη Ευρώπη και με τις ενδεδειγμένες ευρωπαϊκές πρακτικές.

Με αυτόν τον τρόπο θέτετε σε άμεσο κίνδυνο τις προστατευόμενες περιοχές.
Σε συνδυασμό με τις διατάξεις για τις ζώνες και τις επιτρεπόμενες χρήσεις εντός περιοχών δικτύου Natura, περνάμε από ένα καθεστώς όπου το κράτος ήταν ο εγγυητής της περιβαλλοντικής προστασίας, σε ένα καθεστώς όπου εν δυνάμει επιτρέπονται όλα και παντού.

Τρίτη παρατήρηση: Για τους Δασικούς Χάρτες

Εισάγετε ρυθμίσεις για τους δασικούς χάρτες, που μπορεί να οδηγήσουν σε μεγάλη καθυστέρηση ή ακόμη και σε οριστικό πάγωμα μιας σημαντικής μεταρρύθμισης που έγινε επιτέλους στον τόπο μας μετά από 40 ολόκληρα χρόνια ανεκπλήρωτης συνταγματικής επιταγής.

Και αναφέρομαι στην μεταρρύθμιση της ανάρτησης και της κύρωσης των δασικών χαρτών, που το 2015, όταν εμείς αναλάβαμε τη διακυβέρνηση του τόπου, είχαμε κυρωμένους δασικούς χάρτες μόνο στο 1% της επικράτειας της χώρας.

Και χάρη στην πρωτοβουλία και στις ενέργειες και στις προσπάθειές μας, τον Μάιο του 2019 είχαμε αναρτημένους δασικούς χάρτες για το 55% της επικράτειας και κυρωμένους δασικούς χάρτες για το 44%.

Έρχεστε λοιπόν τώρα, συνεχίζοντας την ίδια πρακτική των προηγούμενων 40 ετών, θέλοντας να χαϊδέψετε αυτιά, προτείνετε αλλαγές που θέτουν σε αμφισβήτηση όχι μονάχα τους αναρτημένους, αλλά και τους κυρωμένους δασικούς χάρτες.

Ακόμη και το ΤΕΕ αλλά και ο Συνήγορος του Πολίτη έσπευσαν να αναδείξουν ένα ζήτημα έλλειψης ασφάλειας Δικαίου σε σχέση με αυτή την παρέμβαση από την πλευρά σας στο νομοσχέδιο.

Και, βεβαίως, έχοντας υπόψη μας ότι δεν προχωράτε και στην εγκεκριμένη πρόσληψη δασολόγων και γεωπόνων, αυτό που εμείς καταλαβαίνουμε είναι ότι έχετε στόχο να ανοίξετε ένα νέο κύκλο εξέτασης αντιρρήσεων για τους κυρωμένους δασικούς χάρτες και να τινάξετε στον αέρα μια πολύ σημαντική μεταρρύθμιση για τη χώρα,

Τέταρτο σημείο: Τα Ζητήματα Διαχείρισης των Αποβλήτων

Παρά τις εξαγγελίες της κυβέρνησης για την αναθεώρηση του Εθνικού και των Περιφερειακών Σχεδίων Διαχείρισης Αποβλήτων, ώστε η χώρα μας να αποκτήσει ένα νέο, ρεαλιστικό, σύγχρονο σχεδιασμό, με το παρόν νομοσχέδιο διαπράττεται και πάλι ένα στρατηγικό λάθος στη διαχείριση των απορριμμάτων στη χώρα μας.

Οδηγείτε το μοντέλο διαχείρισης αποβλήτων μόνο σε ιδιωτικοποιήσεις και σε καύση.

Η εφαρμοζόμενη πολιτική σας δεν στηρίζει την ανακύκλωση, δεν στηρίζει την κυκλική οικονομία.

Δεν υλοποιείτε τα νομοθετημένα κίνητρα και αντικίνητρα για την ανακύκλωση, αλλά επιπλέον οδηγείτε σε νέα οικονομική επιβάρυνση του πολίτη και τις επιχειρήσεις.
Και θα κάνω ιδιαίτερη αναφορά στο άρθρο 93 που αποτελεί την απόλυτη εφαρμογή της άνευ διαβούλευσης νομοθέτησης.

Διότι εδώ, ενώ αφορά στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στα νησιά και αλλάζει την οργάνωση και λειτουργία των ΦΟΔΣΑ (φορέων διαχείρισης στερεών αποβλήτων) της χώρας, οι εμπλεκόμενοι φορείς (Δήμοι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και Ιονίων Νήσων και η ΚΕΔΕ) δεν είχαν ουδεμία γνώση για την πρωτοβουλία σας.

Η αντίδραση τους λοιπόν είναι δίκαιη. Και είναι δικαίως άμεση και δικαίως έντονη. Και δεν ανήκουν στον χώρο του ΣΥΡΙΖΑ, εξ όσων γνωρίζω, όλοι αυτοί, κ. υπουργέ.

Πέμπτο σημείο: ΑΔΜΗΕ

Αλήθεια, γιατί ο πρωθυπουργός δεν είπε κουβέντα για αυτό το πρωί; Ξέχασε; Ή μήπως με αισχυντηλό τρόπο προσπαθείτε να προωθήσετε μια ιδιωτικοποίηση πέρα και έξω από τη λογική.

Και εκτός τόπου και χρόνου. Διότι, εντάξει, να το προωθούσατε αυτό πριν την πανδημία, θα ήταν εν πάση περιπτώσει όχι συμβατό με τη λογική -έναν κερδοφόρο οργανισμό, έναν οργανισμό που παλέψαμε με νύχια και με δόντια να κρατήσουμε το 51%, μια επιχείρηση που απέδειξε ότι μπορεί υπό δημόσιο έλεγχο να υλοποιήσει σύνθετα έργα και να φέρει ξένες επενδύσεις, θέλετε να τον εκποιήσετε- αυτό θα ήταν συμβατό με την αντίληψή σας τη νεοφιλελεύθερη, αλλά όχι συμβατό με τη λογική.

Τώρα όμως είναι τελείως εκτός τόπου και χρόνου. Διότι, με την πανδημία σε όλο τον κόσμο, παντού, όχι στην Ευρώπη, παντού συζητάνε για έναν νέο ρόλο του κράτους πια, του δημόσιου χώρου, όχι μόνο στο δημόσιο σύστημα υγείας. Πουθενά τούτη την ώρα δεν γίνονται ιδιωτικοποιήσεις.

Εσείς προχωράτε εδώ και ουσιαστικά αίρετε τον περιορισμό κατοχής 51% του ΑΔΜΗΕ από το Δημόσιο. Δεν βάζετε κάποιο άλλο ποσοστό, άρα τι να συμπεράνουμε; Θα συμπεράνουμε ότι κατά βούληση σκοπεύετε να ξεπουλήσετε ό,τι θέλουν ορισμένοι να αρπάξουν.

Και μια τελευταία παρατήρηση όσον αφορά το άρθρο 119, με το οποίο “χαλαρώνουν” οι διαδικασίες αδειοδότησης για τις μεταλλευτικές βιομηχανικές διεργασίες: Αυτό δεν είναι παρά ένα γενναιόδωρο “δωράκι” στην “Ελληνικός Χρυσός”.

Πώς το έλεγε η διαφήμιση; Γιατί ο χρυσός σας φέρνει πιο κοντά, έλεγε η διαφήμιση.

Κυρίες και Κύριοι Βουλευτές

Το νομοσχέδιο το οποίο έχουμε μπροστά μας, κατά την άποψή μας, είναι ένα νομοσχέδιο που απορυθμίζει, εξυπηρετεί συμφέροντα και δημιουργεί τεράστιες κοινωνικές εντάσεις, καταστρατηγεί αξίες και κεκτημένα δεκαετιών στη μάχη της κοινωνίας των πολιτών για την προστασία του περιβάλλοντος.

Δεν είναι προφανώς ξεκομμένο από την συνολική πολιτική της κυβέρνησης. Αυτό οφείλω να το πω. Διότι, μετά την ανάληψη της διακυβέρνησης, υλοποιείτε με ακρίβεια μια σειρά από αντί-μεταρρυθμίσεις και στο περιβάλλον και στην ενέργεια και στον χωρικό σχεδιασμό , αποδομώντας προοδευτικές κατακτήσεις και της δικής μας διακυβέρνησης και προηγούμενων.

Απορρυθμίζετε συστηματικά το θεσμικό πλαίσιο και αποδυναμώνετε περαιτέρω τις λειτουργίες του κράτους και της αυτοδιοίκησης στους τομείς της περιβαλλοντικής προστασίας και του δημόσιου σχεδιασμού.

Προωθείτε την ιδιωτικοποίηση δημόσιων αγαθών.

Και, βεβαίως, όλα αυτά ενώ επιδιώκετε να ξαναστήσετε ένα μοντέλο ανάπτυξης το οποίο είναι ακριβώς αυτό που μας οδήγησε στην κρίση, με επίκεντρο την κερδοσκοπική υπερεκμετάλλευση της γης και των φυσικών πόρων, με επίκεντρο την οικοδομή και το real estate.

Με πλήρη απαξίωση του δημόσιου χώρου και των φυσικών περιβαλλοντικών αγαθών.

Με ανεπίστρεπτες καταστροφές, θα προσέθετα, να απειλούν το φυσικό και το αστικό μας περιβάλλον.

Το οξύμωρο όμως, κυρίες και κύριοι βουλευτές, ποιο είναι; Ενώ τα κάνει όλα αυτά η κυβέρνηση και ιδίως ο κ. Μητσοτάκης, αρέσκεται την ίδια στιγμή να αυτοπροβάλλεται και να παρουσιάζεται και ως φιλοπεριβαλλοντιστής, ως οικολόγος.

Οικολόγος που εδώ και 20 χρόνια ότι θέλει να αλλάξει το άρθρο 24, δεν ξέρω πόσο οικολόγος μπορεί να είναι. Είναι, λέει, οικολόγος επειδή από το 2004 συμμετείχε στην Επιτροπή Περιβάλλοντος. Αυτό δεν αρκεί για να είναι κανείς οικολόγος.

Και έχει κάνει σημαία ο κ. Μητσοτάκης και εσείς το ζήτημα του λιγνίτη.

Εγώ κ. Χατζηδάκη σας καλώ να πάτε και καλώ και τον κ. Μητσοτάκη να πάμε μαζί στη Δυτική Μακεδονία, να πάμε στην Κοζάνη, στην Πτολεμαΐδα, στη Φλώρινα και να κάνουμε μια ανοιχτή διαβούλευση με τους φορείς της περιοχής, με τους κατοίκους. Με τους κοινωνικούς φορείς. Με τους βουλευτές.

Με τους δημάρχους. Και να αναδείξουμε τις θέσεις μας. Το σχέδιό μας για την απολιγνιτοποίηση.

Ξαφνικά ανακαλύψατε το 2028 ως το τέλος του λιγνίτη. Από πού προκύπτει αυτό; Εγώ θα σας έλεγα αύριο. Εγώ είμαι πιο οικολόγος από σας. Αύριο το πρωί, το 2021.

Γιατί δεν το κλείνουμε; Έχουμε σχέδιο όμως; Έχουμε σχέδιο δίκαιης μετάβασης;

Αυτά είναι κούφια λόγια, είναι επικοινωνιακή πολιτική.

Διότι δεν οδηγεί η δική σας επιλογή στην αναγκαία κλιματική ουδετερότητα, για την οποία εμείς δεσμευτήκαμε στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο του περασμένου Ιουνίου για τη χώρα.

Δεν εξασφαλίζει την ενεργειακή ασφάλεια της χώρας.

Δεν διασφαλίζει το χαμηλό κόστος ενέργειας και κυρίως αυτό που ονομάζουμε «δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών», όπως εμείς είχαμε σχεδιάσει και προετοιμάσει.

Παρά μονάχα, τι κάνει η πολιτική σας; Υποκαθιστά τον λιγνίτη με το φυσικό αέριο και όχι με ΑΠΕ.

Ακόμα και για τις λιγνιτικές περιοχές, προκρίνεται η εναλλακτική του φυσικού αερίου, μέσω φυσικά μονάδων και δικτύων που ιδιωτικοποιούνται.

Και παρά τις πλείστες εξαγγελίες για τη Δίκαιη Μετάβαση, μέχρι σήμερα δεν έχει ξοδευτεί ή εξαγγελθεί ούτε ένα ευρώ.

Ούτε καν από το ταμείο Δίκαιης Μετάβασης, που άφησε η κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ με 60 εκατομμύρια ευρώ, κάνοντας την Ελλάδα πρώτη χώρα της Ευρώπης που χρηματοδότησε τη δίκαιη μετάβαση.

Κυρίες και κύριοι βουλευτές

Ασκήθηκε βεβαίως κριτική και ασκείται από πολλές πλευρές, αλλού καλοπροαίρετα, αλλού κακόβουλα, έτσι είναι η πολιτική, για τη δική μας θητεία.

Εγώ δεν θέλω να πω ότι τα κάναμε όλα άρτια. Αλλά εμείς παραλάβαμε τη χώρα σε συνθήκες χρεοκοπίας. Το πρώτο μας μέλημα δεν ήταν πώς θα διαχειριστούμε 37 δισ. που μας αφήσατε εσείς, αλλά τα άδεια ταμεία. Και τη θηλιά στο λαιμό να μας πνίγει.

Και λάθη κάναμε, δεν υπάρχει αμφιβολία. Αλλά παρόλα αυτά –αναφέρομαι στο περιβάλλον- κατορθώσαμε σε δυσμενείς συνθήκες να προωθήσουμε αυτονόητες για τη χώρα προοδευτικές, εκσυγχρονιστικές τομές που εκκρεμούσαν για δεκαετίες.

Νομοθετήσαμε και πήραμε πρωτοβουλίες για το φυσικό περιβάλλον, τη νομοθεσία για τις περιοχές Natura, τους δασικούς χάρτες, την εθνική στρατηγική για τα δάση, για τη διαχείριση των αποβλήτων, το εθνικό σχέδιο διαχείρισης, την στρατηγική για την κυκλική οικονομία, για τον χωρικό σχεδιασμό, το κτηματολόγιο, τους νόμους για τον χωρικό σχεδιασμό και την αυθαίρετη δόμηση, για το κλίμα και την ενέργεια, το εθνικό σχέδιο για την ενέργεια και το κλίμα, τις ενεργειακές κοινότητες, πλαίσιο για τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τις ΑΠΕ, το διαχωρισμό των ενεργειακών κλάδων.

Και πιάσαμε και τον στόχο της εκπομπής CO2 για το 2020.

Αυτά ήταν σημαντικές επιτυχίες.

Βεβαίως, οι συνθήκες αλλάζουν, η ζωή αλλάζει. Και το 2020, και πριν τον κορωνοϊό, πόσο μάλλον μετά τον κορωνοϊό, δεν είναι το ίδιο με το 2015.

Και είπε και ο κ. Μητσοτάκης σήμερα, και μπορεί να έχει και δίκιο σ’ αυτό, ότι η διαμάχη σε ό,τι αφορά τα κοιτάσματα υδρογονανθράκων μπορεί να είναι περί όνου σκιάς.

Θα το δούμε. Και άρα να αξίζει –κι εμείς έχουμε μια πολλή έντονη συζήτηση και αυτοκριτική στο εσωτερικό μας, με ειλικρίνεια και με θάρρος- ως χώρα να μετατοπιστούμε, διότι η φυσική ομορφιά του τόπου μας είναι η μεγαλύτερη υπεραξία, το μεγαλύτερο asset που διαθέτουμε, να προσανατολιστούμε σε μια άλλη στρατηγική.

Σε μια στρατηγική που δεν θα διακινδυνεύει επ’ ουδενί το περιβάλλον και την ασφάλεια έναντι πιθανών ατυχημάτων –και αναφέρομαι στους υδρογονάνθρακες και τις εξορύξεις.
Όμως, θέλω να κλείσω την παρέμβασή μου, βάζοντας το ιδεολογικό, το οραματικό πλαίσιο.

Διότι εδώ συγκρούονται δυο διαφορετικά υποδείγματα. Το υπόδειγμα παραγωγικής ανασυγκρότησης με σεβασμό στο περιβάλλον και το κυρίαρχο μοντέλο, της υπερεκμετάλλευσης και της αυθαιρεσίας.

Εμείς πιστεύουμε ότι πρέπει η περιβαλλοντική προστασία να είναι στο επίκεντρο της στρατηγικής της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες. Με τη συμμετοχή των πολιτών, με τη δημιουργία ποιοτικών θέσεων εργασίας, με την αποκατάσταση των εργαλείων του δημόσιου δημοκρατικού σχεδιασμού.

Πιστεύουμε ότι πρέπει να εστιάσουμε στην αξιοποίηση των διαθέσιμων ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Να αξιοποιήσουμε την εγχώρια επιστημονική γνώση και τις υπάρχουσες δυνατότητες για κοινωνική καινοτομία, ιδιαίτερα σε τοπικό επίπεδο.

Για μας, τους αριστερούς, τους προοδευτικούς, τους οικολόγους, τους σοσιαλιστές, η “μετάβαση” σε ένα πιο πράσινο μέλλον δεν μπορεί να αφεθεί στην αγορά και στους ανεξέλεγκτους κανόνες της.

Πρόκειται για διαδικασία που πρέπει να ενδυναμώσει και να ενεργοποιήσει τις δυνάμεις της εργασίας, τους φορείς της κοινωνικής οικονομίας, τους τοπικούς φορείς, όλους τους ενεργούς πολίτες.

Αντίθετα με τη δική σας αλλεργία σε κάθε τι το δημόσιο, κρατικό το λέγατε μέχρι χθες, εμείς θεωρούμε ότι ο δημόσιος χώρος και ο περιβαλλοντικός σχεδιασμός με τη συμμετοχή των πολιτών, αποτελεί κομβικό τομέα πολιτικής για την αντιμετώπιση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων και για τη βιώσιμη ανάπτυξη.

Ιδιαίτερα σήμερα, που η αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης έχει αποκτήσει πλέον χαρακτήρα επείγοντα και υπαρξιακό.

Το νομοσχέδιό σας, λοιπόν, έρχεται, θα έλεγα, από τα πολύ παλιά.

Από τα “λυσάρια” του αποτυχημένου νεοφιλελεύθερου μοντέλου.

Ιδίως στην περίοδο της νέας κρίσης που αντιμετωπίζει ο πλανήτης, της κρίσης του covid-19,αυτό το μοντέλο δείχνει πόσο κοντά ποδάρια έχει. Απελευθερώνει δυναμικές που μας οδηγούν προς τα πίσω.

Αντιθέτως, το δικό μας μοντέλο απελευθερώνει δυναμικές που διεκδικούν πραγματική ποιότητα ζωής και την κοινωνία όρθια, θέτοντας τα θέματα της οικολογίας στην πρώτη γραμμή.

‘Έκλεισε ο πρωθυπουργός το πρωί, κυρίες και κύριοι της κυβέρνησης, ενθυμούμενος ένα παλιό σύνθημα. Όχι της ανανεωτικής αριστεράς.

Τον μπέρδεψαν μάλλον κάποιος από τους πολλούς πρώην κεντροαριστερούς δημοσιογράφους, λογογράφους που έχει στο γραφείο του. Δεν ήταν της ανανεωτικής αριστεράς.

Ήταν σύνθημα της δεκαετίας του 2000. Του κινήματος για μια εναλλακτική παγκοσμιοποίηση.

Που έλεγε, «ένας άλλος κόσμος είναι εφικτός». Και όχι «ένας άλλος κόσμος είναι καλύτερος», πρέπει να γίνει καλύτερος, όπως μας είπε το πρωί ο κ. Μητσοτάκης.

Κοιτάξτε, υπάρχει κι ένα άλλο σύνθημα τώρα. Το νέο σύνθημα του παγκόσμιου οικολογικού κινήματος που λέει τι; «Αλλάξτε το σύστημα, όχι το κλίμα». Η Γκρέτα είναι πρωτοπόρος σ’ αυτό το νέο κίνημα.

Κι όταν λέει το σύστημα, καταλαβαίνετε τι εννοεί, έτσι; Εννοεί έναν κόσμο που δεν θα βασίζεται στην εκμετάλλευση της ανθρώπινης εργασίας και στην εκμετάλλευση των φυσικών πόρων. Αυτό εννοεί.

Στη χώρα μας, επειδή εσείς ως κατ’ εξοχήν η παράταξη που εκπροσωπείτε αυτό που λέμε σύστημα -ίσως το αλλάξετε το σύστημα, όχι το κλίμα-, θα έπρεπε να γίνει, αλλάξτε κυβέρνηση, όχι το κλίμα.

Πιστεύω λοιπόν ότι, ναι, μια άλλη προοδευτική κυβέρνηση που θα θέσει στο επίκεντρο τις ανάγκες του περιβάλλοντος και των ανθρώπων είναι εφικτή και μας αξίζει.

Κ. Πρόεδρε, κλείνω με λύπη μου λέγοντας το εξής: Εξαιτίας όλων όσων είπα εισαγωγικά για τον τρόπο νομοθέτησης και ακριβώς επειδή δεν είμαστε διατεθειμένοι να δώσουμε το μήνυμα ότι αυτή η διαδικασία, της επιστολικής ψήφου, παραβιάζοντας και το Σύνταγμα και τον κανονισμό αλλά και της διαδικασίας εξπρές κρίσιμων νομοσχεδίων, μπορεί να συνεχιστεί, είμαι στη δυσάρεστη θέση να σας ανακοινώσω ότι δεν θα τη νομιμοποιήσουμε αυτή τη διαδικασία.

Διότι δεν θέλουμε να περάσουμε το μήνυμα ότι χωρίς τη συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης μπορούν να καταστρατηγούνται θεσμικές διαδικασίες κοινοβουλευτικής λειτουργίας. Διότι είναι ζήτημα δημοκρατίας.

Θα αποχωρήσουμε λοιπόν από τη διαδικασία.

Θα αποχωρήσουμε. Και ελπίζω να είναι η πρώτη και τελευταία φορά που συμβαίνει κάτι τέτοιο.

Σας ευχαριστώ.