Ανάμεσα στην Πολωνία και την Ουγγαρία του ακροδεξιού Όρμπαν και πολύ πίσω από όλες τις χώρες της δυτικής Ευρώπης τοποθετεί την Ελλάδα η οργάνωση Δημοσιογράφοι Χωρίς Σύνορα (Reporters Sans Frontières – RSF) στην ετήσια έκθεσή της για την ελευθερία του Τύπου σε όλες τις χώρες του πλανήτη.
65η μεταξύ 180 χωρών
Σύμφωνα με τη λίστα των χωρών στον Παγκόσμιο Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου (World Freedom Index) η Ελλάδα καταλαμβάνει την 65η θέση μεταξύ 180 χωρών στον κόσμο για τις οποίες υπάρχουν αναφορές.
Η Ελλάδα κατατάσσεται τρίτη από το τέλος μεταξύ των χωρών της Ε.Ε. όσον αφορά στην ελευθερία του Τύπου, δηλαδή πάνω μόνο από την Ουγγαρία (89η θέση) και τη Μάλτα (81η), η οποία συγκλονίζεται ακόμη σήμερα από τη δολοφονία της δημοσιογράφου Ντάφνι Καρουάνα, ενόσω ερευνούσε τα Panama Papers.
Η Ελλάδα, δηλαδή, τοποθετείται στην ίδια τάξη χωρών με τον Νίγηρα (57η θέση), τη Βοσνία – Ερζεγοβίνη (58), την Κροατία (59), το Κόσοβο (70), το Ελ Σαλβαδόρ (74).
Το “λουκέτο” στην ΕΡΤ
Η τραγική αυτή εικόνα δεν ήταν πάντα έτσι. Τη δεκαετία του 2000 η χώρα μας φιγουράριζε μεταξύ των 30-40 πρώτων χωρών του κόσμου με τις υψηλότερες επιδόσεις στα κριτήρια που υπολογίζονται από τους RSF για τον Δείκτη Ελευθερίας του Τύπου: τον πλουραλισμό, την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, το θεσμικό πλαίσιο, τη διαφάνεια, τις υποδομές, τον σεβασμό της ασφάλειας και της ελευθερίας των δημοσιογράφων.
Μέχρι την οικονομική κρίση. Και κυρίως μέχρι το 2013, όταν η κυβέρνηση Σαμαρά – Βενιζέλου αποφάσισε να βάλει λουκέτο στην ΕΡΤ.
Το λουκέτο στη δημόσια τηλεόραση και οι επιπτώσεις του είχαν αποτέλεσμα η Ελλάδα να χάσει 50 βαθμούς στην παγκόσμια κατάταξη και να πέσει στη θέση 84 και να συνεχίζει την πτώση και το 2014.
Από το 2015 έως το 2019 η Ελλάδα κερδίζει έδαφος σταθερά στην παγκόσμια κατάταξη, χωρίς πάντως να βρεθεί έκτοτε μεταξύ των πρώτων χωρών στη λίστα.
Υπό τον έλεγχο του πρωθυπουργού
Στην έκθεσή τους οι RSF αναφέρουν για την Ελλάδα του 2019: Το κεντροδεξιό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας κέρδισε στις εκλογές του Ιουλίου 2019.
«Λίγο αργότερα ένα νέο Προεδρικό Διάταγμα έθεσε τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό ΕΡΤ και το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων ΑΠΕ υπό την άμεση εποπτεία του νέου πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη. Απομένει να δούμε πώς αυτή η νέα οργάνωση θα επηρεάσει την ελευθερία του Τύπου στη χώρα.
Οι δημοσιογράφοι συνέχισαν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εκτέλεση της δουλειάς τους, όπως ένας δημοσιογράφος που δέχθηκε επίθεση από την αστυνομία ενόσω κάλυπτε τη διαδήλωση του Πολυτεχνείου, ένας φωτορεπόρτερ που κάλυπτε την εκκένωση μιας κατάληψης συνελήφθη και κρατήθηκε, ενώ τα γραφεία της εβδομαδιαίας εφημερίδας ‘Athens Voice’ λεηλατήθηκαν από μια αναρχική ομάδα».
Αναφερόμενοι στις τάσεις και προοπτικές οι RSF διαπιστώνουν ότι «η κρίση του κορωνοϊού ενισχύει τις οικονομικές και πολιτικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα μέσα ενημέρωσης, αλλά και την έλλειψη εμπιστοσύνης προς αυτά. Η πανδημία δίνει την ευκαιρία σε αυταρχικές κυβερνήσεις να επιβάλουν μέτρα που δεν θα μπορούσαν να υιοθετήσουν σε κανονικές συνθήκες».
Τέτοιες πρακτικές υιοθετούνται ήδη στην Κίνα (177η στην κατάταξη) και το Ιράν (173ο), όπου τέθηκαν σε ισχύ διατάξεις μαζικής λογοκρισίας, αλλά και στην Ουγγαρία (89η), όπου ο Όρμπαν προβλέπει ποινές φυλάκισης έως πέντε χρόνια για τη «μετάδοση ψευδών ειδήσεων
