(Αναδημοσίευση από την εφημερίδα Μακεδονία”) Σχέδια επί χάρτου για την αλλαγή του νόμου που αφορά στις εκλογές της αυτοδιοίκησης, καταργώντας τα ισχύοντα του “Κλεισθένη” που εισήγαγε την απλή αναλογική, καταρτίζει αυτό το διάστημα το επιτελείο της κυβέρνησης, με επικεφαλής την ηγεσία του υπουργείου Εσωτερικών, ενώ σκοπεύει να ανοίξει τη συζήτηση με τα θεσμικά όργανα της αυτοδιοίκησης στα τέλη Αυγούστου.
Το θέμα της αλλαγής του νόμου, που αποτέλεσε και προεκλογική δέσμευση της κυβέρνησης, άνοιξε προ ημερών ο υπουργός Εσωτερικών, Τάκης Θεοδωρικάκος, ο οποίος σε συνέντευξή του δήλωσε πως «το επόμενο εξάμηνο θα τακτοποιήσουμε το εκλογικό σύστημα της Αυτοδιοίκησης γιατί η απλή αναλογική στην ιδεοληπτική της εφαρμογή παρά λίγο να διαλύσει τους Δήμους και τις Περιφέρειες».
Πρόσθεσε μάλιστα πως όλα όσα σχεδιάζονται, για τον εκλογικό νόμο θα συζητηθούν αναλυτικά, σε επίπεδο διαβούλευσης, με τους ανθρώπους της Αυτοδιοίκησης.
Τα δυο βασικά σενάρια, τα οποία κυοφορούνται και διακινούνται στους κόλπους της αυτοδιοίκησης και τα οποία φαίνεται ότι προκρίνει και η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος (ΚΕΔΕ) προβλέπουν:
- Είτε την εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη, με δύο γύρους, αν κανείς δεν συγκεντρώσει το 50% + 1 ψήφο στον Α΄ γύρο
- Είτε την εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη, από την πρώτη Κυριακή, με την προϋπόθεση να συγκεντρώνει με ποσοστό τουλάχιστον 40% ή 42%.
- Επίσης προβλέπεται και η μείωση κατά 30% του αριθμού των δημοτικών και περιφερειακών συμβούλων.
Οι ΟΤΑ έτοιμοι για διάλογο
«Η Αυτοδιοίκηση είναι έτοιμη να ανοίξει ο διάλογος. Ωστόσο σε αυτή τη φάση δεν μιλάμε για τροποποιήσεις στο υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο του Κλεισθένη, αλλά για ένα νέο εκλογικό νόμο» τόνισε μιλώντας στη «Μακεδονία» ο Α΄ αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ, δήμαρχος Αμπελοκήπων – Μενεμένης, Λάζαρος Κυρίζογλου και για το λόγο αυτό, όπως είπε, «περιμένουμε να ξεκινήσει επί του συγκεκριμένου θέματος η συζήτησης μεταξύ κυβέρνησης και ΚΕΔΕ, προκειμένου να διατυπώσουμε για μια ακόμη φορά τις τελικές μας θέσεις και απόψεις».
Μάλιστα σημείωσε πως ο διάλογος αυτός δεν πρόκειται να αργήσει, τοποθετώντας τον χρονικά στα τέλη Αυγούστου.
Η αλλαγή… σκόνταψε στον Covid-19
Υπενθυμίζεται ότι η κυβέρνηση επρόκειτο να ξεκινήσει τις διαδικασίες για την αλλαγή του εκλογικού νόμου για την αυτοδιοίκηση στις αρχές τους 2020, ωστόσο το θέμα καθυστέρησε, καθώς τέθηκαν άλλες προτεραιότητες, ενώ στη συνέχεια η χώρα ήρθε αντιμέτωπη με την πανδημία και όλα τα κρίσιμα ζητήματα μετατέθηκαν.
Σύμφωνα μάλιστα με παράγοντες της αυτοδιοίκησης, το θέμα του νόμου για τις εκλογές της αυτοδιοίκησης δεν πρόκειται να πάρει άλλη αναβολή, τόσο γιατί η κυβέρνηση επιθυμεί να αποδειχθεί αξιόπιστη ως προς τις δεσμεύσεις της στην Τ.Α, όσο και γιατί θέλει να έχει μέχρι τον Οκτώβριο ένα κείμενο – κώδικα, σε μια προσπάθεια να προετοιμάσει τους αιρετούς για την επόμενη μέρα.
Οι ίδιοι παράγοντες εκτιμούν πως η προετοιμασία για την αλλαγή του νόμου θα πρέπει να γίνει βήμα – βήμα, και να αρχίσει πριν το χειμώνα, ώστε του χρόνου να μπορέσει να ψηφιστεί από τη Βουλή. «Στόχος της κυβέρνησης δεν πρέπει να είναι η ψήφιση του νόμου το επόμενο πεντάμηνο, εντός δηλ. του 2020, αλλά η καλύτερη δυνατή προετοιμασία, η συναίνεση με τα όργανα της αυτοδιοίκησης.
Παράλληλα, θα ήταν χρήσιμο το επόμενο διάστημα που θα ανοίξει ο διάλογος με την Τ.Α να μπορούν να συσταθούν ομάδες εργασίας σε κάθε τομέα, με τη συμμετοχή υπηρεσιακών στελεχών και έμπειρων αιρετών από κάθε γωνιά της χώρας, που έχουν γνώση της αυτοδιοίκησης» ανέφεραν χαρακτηριστικά.
Εκλογικό σύστημα: Να εκλέγει δήμαρχο που να μπορεί να διοικεί
Σύμφωνα με πληροφορίες, η ΚΕΔΕ έχει ήδη καταρτίσει κάποιες προτάσεις, τις οποίες θα θέσει στο τραπέζι του διαλόγου με την κυβέρνηση, ενώ εμφανίζεται θετική ως προς τα δύο παραπάνω σενάρια. Σε καμία περίπτωση, ωστόσο, δεν πρόκειται να δεχθεί αιφνιδιασμούς και ειλημμένες αποφάσεις, όπως συνέβη στο πρόσφατο παρελθόν.
«Όσες φορές η κεντρική εξουσία, δηλαδή, η εκάστοτε κυβέρνηση ψηφίζει νόμο για την Τοπική Αυτοδιοίκηση χωρίς να λαμβάνει υπόψη τις θέσεις της, όπως αυτές διατυπώνονται στα συνέδρια της, πάντοτε αυτοί οι νόμοι αποτυγχάνουν» δήλωσε χαρακτηριστικά ο κ. Κυρίζογλου, προσθέτοντας πως αυτό έγινε με τον “Καλλικράτη”, από την τότε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ με πρωθυπουργό τον Γ. Παπανδρέου και υπουργό Εσωτερικών τον Γ. Ραγκούση, αλλά και επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ –ΑΝΕΛ με τον Α. Τσίπρα και τους τότε υπουργούς Εσωτερικών τους Π. Σκουρλέτη και Α. Χαρίτση.
«Απόδειξη της μη ουσιαστικής συμμετοχή της αυτοδιοίκησης, αποτελεί το γεγονός ότι και οι δύο νόμοι (Καλλικράτης και Κλεισθένης) χρειάστηκε μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα να υποστούν δεκάδες τροποποιήσεις, προκειμένου να γίνουν εφαρμόσιμοι και λειτουργικοί.
Για όλους αυτούς τους λόγους πρέπει η σημερινή κυβέρνηση να υλοποιήσει την προεκλογική της υπόσχεση, άμεσα, και στη θέση του ισχύοντος νόμου (Κλεισθένης) να ψηφίσει έναν νόμο εκλογικό με την Τοπική Αυτοδιοίκηση, ο οποίος θα δίνει τη δυνατότητα σε όλες τις αυτοδιοικητικές εκφράσεις και εκφάνσεις να αντιπροσωπεύονται στο δημοτικό συμβούλιο» επισήμανε ο Α΄ Αντιπρόεδρος της ΚΕΔΕ.
Ταυτόχρονα όμως, όπως είπε, θα πρέπει να υπηρετείται η ανάγκη να διοικηθούν αποτελεσματικά οι δήμοι. «Κατά συνέπεια μιλάμε για ένα εκλογικό σύστημα με το οποίο, να δίνεται η δυνατότητα στην παράταξη που εκλέγει το δήμαρχο να έχει πλειοψηφία και να ασκεί διοίκηση» σχολίασε ο ίδιος και συμπλήρωσε λέγοντας: «σκεφτείτε τι θα είχε συμβεί στους δήμους της χώρας με το σύστημα της απλής αναλογικής που εισήγαγε ο Κλεισθένης, αν δεν είχαν γίνει, μετά τις εκλογές, οι ρυθμιστικού χαρακτήρα θεσμικές παρεμβάσεις: Θα είχαν οδηγηθεί σε παράλυση και διάλυση 231 δήμοι της χώρας, αφού σε αυτούς δεν διαθέτει πλειοψηφία η παράταξη που εξέλεξε το δήμαρχο στο Β΄ γύρο» υπογράμμισε ο κ. Κυρίζογλου.
Τι άλλαξε στον «Κλεισθένη» για να διοικηθούν οι δήμοι
Αντιμέτωποι με σοβαρά προβλήματα λειτουργίας των δήμων και των οργάνων τους, που έφερε ο “Κλεισθένης” ήρθαν οι δήμαρχοι στην πλειοψηφία των ΟΤΑ της χώρας, όταν πέρυσι τον Σεπτέμβριο κλήθηκαν να αναλάβουν τα καθήκοντα τους.
Ευτυχώς η κυβέρνηση κινήθηκε γρήγορα, καθώς προχώρησε σε σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές, με σκοπό να εξασφαλιστεί η κυβερνησιμότητα δήμων και περιφερειών καθώς μετά τις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές και λόγω της απλής αναλογικής ήρθαν τα πάνω – κάτω.
Το διϋπουργικό νομοσχέδιο, προώθησε αλλαγές στον “Κλεισθένη” συμβάλλοντας στην ομαλή διακυβέρνηση Δήμων και περιφερειών, σύμφωνα με τις οποίες:
*Δύο ή περισσότερες δημοτικές ή περιφερειακές παρατάξεις μπορούν να συμπράξουν, εάν μια από αυτές είναι η παράταξη του δημάρχου ή του περιφερειάρχη.
*Η νέα παράταξη θα λειτουργεί ενιαία και θα θεωρείται ότι είναι η παράταξη με την οποία έχει εκλεγεί ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης ώστε να συγκροτηθούν και τα συλλογικά όργανα διατηρώντας ταυτόχρονα την αυτοτέλεια τους.
*Ακόμη, η πλειοψηφία των μελών της Οικονομικής Επιτροπής και της Επιτροπής Ποιότητας Ζωής θα προέρχεται από τον συνδυασμό με τον οποίο εξελέγη ο δήμαρχος ή ο περιφερειάρχης.
Παράλληλα, εισήχθησαν ρυθμίσεις, ώστε να εξασφαλίζεται ότι από τον συνδυασμό του δημάρχου ή του περιφερειάρχη προέρχεται η πλειοψηφία των διοικητικών συμβουλίων των νομικών προσώπων των δήμων και των Περιφερειών, συμπεριλαμβανομένων των Δημοτικών Επιχειρήσεων Ύδρευσης και Αποχέτευσης.
Κατάφεραν να ψηφίσουν προϋπολογισμό
Οι ρυθμίσεις έγιναν προκειμένου στους 231 δήμους και στις επτά Περιφέρειες, να διασφαλιστεί η κυβερνησιμότητα καθώς λόγω της απλής αναλογικής στις δημοτικές εκλογές, οι εκλεγμένοι δήμαρχοι και περιφερειάρχες δεν διέθεταν την πλειοψηφία στα συμβούλια, αφού δεν εξασφάλισαν τουλάχιστον 50% την πρώτη Κυριακή.
Ακόμη, εισήχθη μια καινούρια διαδικασία ψήφισης προϋπολογισμού, καθώς και του τεχνικού προγράμματος, του επιχειρησιακού προγράμματος, του προγράμματος αξιοποίησης της περιουσίας και του ορισμού φόρων, τελών και εισφορών.
Έτσι, οι αντιπολιτευόμενες παρατάξεις μπόρεσαν να καταθέσουν εναλλακτικές προτάσεις, οι οποίες συζητούνται και ψηφίζονται πέρα από την πρόταση του δημάρχου ή του περιφερειάρχη.
Η πρόταση που εγκρίνεται είναι αυτή που συγκεντρώνει την απόλυτη πλειοψηφία των παρόντων μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου.
Ταυτόχρονα, κάποιες αρμοδιότητες των συμβουλίων μεταφέρθηκαν στην Οικονομική Επιτροπή προς άμεση λήψη αποφάσεων.
Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση η μεταφορά αυτή κρίθηκε σκόπιμη καθώς συμβάλλει στην σωστή λειτουργία των δήμων και των περιφερειών, στη γρήγορη λήψη αποφάσεων, ενώ εξασφαλίζει πως τα συμβούλια θα έχουν τη δυνατότητα να ασχολούνται με θέματα μείζονος σημασίας για τη διοίκηση των δήμων και των Περιφερειών.
Με τις νέες ρυθμίσεις ακόμη, μειώνεται η θητεία των αντιπεριφερειαρχών και των αντιδημάρχων σε ένα έτος, και δίνεται η δυνατότητα αιτιολογημένης αντικατάστασής τους μετά την πάροδο έξι μηνών από τον ορισμό τους.
Επίσης, καταργήθηκε ο Δημοτικός και Περιφερειακός Διαμεσολαβητής και επανήλθε σε ισχύ ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης και ο Περιφερειακός Συμπαραστάτης του Πολίτη και της Επιχείρησης που θεσμοθετήθηκαν με τον «Καλλικράτη».
