Επιπτώσεις της νόσου κορωνοϊού COVID-19 στην εγκυμοσύνη, στον τοκετό και στον θηλασμό

Νίκος Θεσσαλονικεύς, Μαιευτήρας- Χειρουργός Γυναικολόγος

Η νόσος του κορονωοϊού (COVID-19) είναι μια μολυσματική ασθένεια του αναπνευστικού συστήματος, που προκαλείται από τον πρόσφατα ανακαλυφθέντα κορωνοϊό SARS-CoV-2.

Οι περισσότεροι άνθρωποι που έχουν ή θα μολυνθούν από τον ιό, θα εμφανίσουν μια ήπια έως μέτρια αναπνευστική νόσο και θα αναρρώσουν, χωρίς να απαιτείται ειδική θεραπεία.

Οι ηλικιωμένοι και οι ασθενείς με υποκείμενα νοσήματα, όπως οι καρδιαγγειακές παθήσεις, ο διαβήτης, οι χρόνιες αναπνευστικές νόσοι, οι νεοπλασματικές ασθένειες, είναι πιθανότερο να αναπτύξουν σοβαρή νόσο.

Έχουν οι έγκυες γυναίκες μεγαλύτερες πιθανότητες να νοσήσουν από COVID-19 ή να παρουσιάζουν σοβαρή κλινική εικόνα, που να συνοδεύεται από αυξημένη θνητότητα, σε σύγκριση με το γενικό πληθυσμό;

Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα διεξάγει εντατικές έρευνες για την κατανόηση των επιπτώσεων της λοίμωξης σε έγκυες γυναίκες.

Τα δεδομένα είναι περιορισμένα, αλλά προς το παρόν, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας WHO, δεν υπάρχουν στοιχεία ότι οι έγκυες γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο σοβαρών ασθενειών από ό, τι ο γενικός πληθυσμός.

Ωστόσο, εξαιτίας των σημαντικών αλλαγών, που συμβαίνουν στο σώμα και το ανοσοποιητικό σύστημα της εγκύου, είναι βέβαιο ότι μπορούν να επηρεαστούν σοβαρά από κάποιες αναπνευστικές λοιμώξεις.

Επομένως, είναι σημαντικό να λαμβάνουν άμεσες προφυλάξεις, για να προστατευθούν από τον ιό και να αναφέρουν αμέσως, όλα τα πιθανά συμπτώματα (πυρετό, βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή) στον θεράποντα ιατρό τους.

    • Να πλένουν συχνά τα χέρια τους, με σχολαστικό τρίψιμο των χεριών χρησιμοποιώντας σαπούνι και νερό ή με αντισηπτικό, που έχει βάση το οινόπνευμα.
    • Να διατηρούν απόσταση μεταξύ των και των άλλων ατόμων και να αποφεύγουν τους χώρους με συνωστισμό.
    • Να αποφεύγουν να αγγίζουν τα μάτια, τη μύτη και το στόμα.
    • Να εφαρμόζουν σχολαστικά την αναπνευστική υγιεινή. Αυτό σημαίνει ότι καλύπτουμε το στόμα και τη μύτη με τον λυγισμένο αγκώνα μας ή με χαρτομάντιλο όταν βήχουμε ή φτερνιζόμαστε. Στη συνέχεια, απορρίπτουμε αμέσως το χρησιμοποιημένο χαρτομάντιλο.
    • Εάν έχουν πυρετό, βήχα ή δυσκολία στην αναπνοή, αναζητούν ιατρική φροντίδα αμέσως . Καλούν πρώτα τον θεράποντα ιατρό και ακολουθούν τις οδηγίες των υγειονομικών αρχών.

Οι έγκυες γυναίκες και οι γυναίκες που έχουν γεννήσει πρόσφατα – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που έχουν προσβληθεί από το COVID-19 – θα πρέπει να μη ξεφεύγουν από την καθημερινότητα και τις συνήθεις δραστηριότητες.

Οι συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας WHO είναι ότι έγκυες γυναίκες με συμπτώματα του COVID-19 θα πρέπει να έχουν προτεραιότητα στην διενέργεια των TEST για τον κορωνοϊό και εάν έχουν μολυνθεί να έχουν ειδική φροντίδα.

Στην παρούσα φάση της πανδημίας δεν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση για ενδομήτρια ή διαπλακουντιακή μετάδοση του κορωνοϊού στο έμβρυο από την πάσχουσα μητέρα, κατ’ αναλογία των ευρημάτων από μελέτες σε έγκυες με λοίμωξη από τους δύο άλλους προηγούμενους κορωνοϊούς SARS-CoV και MERS-CoV.

Επιπλοκές όπως αποβολή και γέννηση θνησιγενούς εμβρύου, έχουν καταγραφεί σε περιπτώσεις λοίμωξης εγκύων από SARS-CoV και MERS-CoV. Απαιτείται η ανάλυση περισσότερων δεδομένων για να διαπιστωθούν και να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις της λοίμωξης στα έμβρυα.

Στην περιορισμένη βιβλιογραφία μέχρι σήμερα, δεν έχει διαπιστωθεί νεογνό μητέρας με COVID-19 λοίμωξη, που να είναι θετικό για τον ιό SARS-CoV-2, εκτός από δύο περιπτώσεις που καταγράφηκαν στα πρώτα στάδια της επιδημίας.

Στο ένα νεογνό η διάγνωση έγινε τη 17η ημέρα ζωής και είχε έρθει σε στενή επαφή με δυο επιβεβαιωμένα κρούσματα (μητέρα και παραμάνα) και στο δεύτερο την 36η ώρα ζωής. Και στις δύο περιπτώσεις δεν υπήρχε ένδειξη ενδομήτριας μετάδοσης και θεωρείται ως πιθανότερη εκδοχή, η μόλυνση μετά τη γέννηση.

Η μετάδοση του ιού από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται κυρίως με τη στενή επαφή ατόμου που νοσεί, μέσω των αναπνευστικών εκκρίσεων κατά το βήχα ή το φτάρνισμα. Από τα μέχρι στιγμής δεδομένα, ο ιός δεν έχει ανιχνευθεί στο γάλα γυναικών με λοίμωξη και δεν υπάρχει πληροφόρηση για πιθανή μετάδοση του ιού μέσω του μητρικού γάλακτος.

Δεδομένων των περιορισμένων στοιχείων για τη συμπεριφορά του νέου κορωνοϊού και τη λοίμωξη που προκαλεί, στην παρούσα φάση και με την επιφύλαξη αλλαγών όταν περισσότερα δεδομένα θα είναι διαθέσιμα, η απόφαση για τη διαδικασία του θηλασμού εξατομικεύεται και πρέπει να σταθμίζει τα οφέλη και τους δυνητικούς κινδύνους.

Η άντληση μητρικού γάλακτος, με τήρηση των κανόνων αποστείρωσης και η ενδεχόμενη χορήγηση του από διαφορετικό άτομο στο νεογνό, αποτελεί μια εναλλακτική και ενδεδειγμένη λύση.

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας WHO δεν προτείνει ως μέθοδο τοκετού την καισαρική τομή στις πάσχουσες μητέρες. Ο τοκετός πρέπει να καθορίζεται αποκλειστικά από τις τρέχουσες μαιευτικές ενδείξεις.

_____________________________________

*Ο Νίκος Θεσσαλονικεύς, Μαιευτήρας- Χειρουργός Γυναικολόγος, είναι Γενικός γραμματέας του Πανελληνίου Συλλόγου Ιατρών Πλήρους και Αποκλειστικής Απασχόλησης ΕΣΥ
Mέλος της Ομοσπονδίας ΠΟΙΟ-ΠΦΥ
και εκπρόσωπος της Δημοτικής Παράταξης του Δήμου Παλλήνης “ΕΜΕΙΣ, η Πόλη μας” στο Ν.Π.Δ.Δ.Οργανισμός Προσχολικής Αγωγής & Κοινωνικής Μέριμνας Δήμου Παλλήνης